ویتامینB6
یکی دیگراز اعضای گروه ویتامینهای محلول درآب ویتامینB6ونام علمی آن پریدوکسین* است.
آمپولهای تقویتیB کمپلکس حاویB6 هستند . بسیاری از داروها که برای تقویت اعصاب تجویز می شوند ، دارایB6 هستند .
B6عضو مهم دیگری از خانواده ویتامینهایB است که نام آنرا زیاد شنیده اید . در مطلب زیرآنرا بیشتر به شما معرفی خواهیم کرد .
· ویتامینB6 در بسیاری از غذاها وجود دارد ، با خوردن غذا وارد بدن می شود و از قمستهای ابتدایی روده جذب خون می شود . در خون گیرنده های پروتئینی موجوداست کهB6را دریافت و منتقل می کند در حالیکه یک مولکول فسفر به آن اضافه شده است. گفتیم ویتامینهای محلول در آب در بدن ذخیره نمی شوند ولیکنB6 با اینکه محلول درآب است به میزان کم در عضلات ذخیره می شود و نیاز فرد را تا ۵ ماه تأمین می کند و پس از این مدت کمبود ویتامین در فرد بروز می کند .
عملکرد B6در بدن
در بدن ما تولید و تبدیل پروتئین ها وابستگی زیادی به B6 دارد . مثلاً در تولید پروتئین هایی که در گلبولهای قرمز خون موجود است ،
وجود B6بسیار مهم است .
· B6در فعالیت های عصبی بدن مؤثر است . در بدن ما پیام رسانهای عصبی وجود دارند که انتقال دهنده پیامهای حسی و حرکتی هستند . اگرB6 وجود نداشته باشد این پیام رسانها درست عمل نمی کنند و اختلالات عصبی بروز می کند .
· B6در رها شدن قندهای ذخیره ای بدن مؤثر است . از این نقشB6می توان نتیجه گرفت دریافت میزان کافیB6برای افراد ورزشکار و کسانیکه احساس ضعف شدید دارند ضروری است .
میزان مورد نیاز این ویتامین برای یک فرد بالغ ۳/۱ میلی گرم در روز است. نکته ای که وجود دارد این است که میزان نیاز ما بهB6به میزان پروتئینی که از راه غذا دریافت می کنیم بستگی دارد . هر چه غذای ما حاوی پروتئین بیشتری باشد به ویتامینB6 بیشتری نیاز داریم . دیده اید افرادی که رژیم غذایی برای خودشان تنظیم می کنند و مدت طولانی گوشت کباب شده یا آب پز بدون نان یا سبزیجات مصرف می کنند تا لاغرشوند ، پس از مدتی دچار اختلالات عصبی می شوند این عارضه به خاطر کمبود دریافتB6 است .
· نقشهایB6 در بدن مشخص شد ، حال اگر دریافت ما کمتر از میزان مورد نیازمان باشد چه عوارضی بوجود می آید ؟
عارضه کمبودB6 ، اختلالات عصبی است همچنین احساس ضعف و ناتوانی به دلیل تحلیل عضلات ، احساس خواب آلودگی و عوارض دیگر ، قرمز و متورم شدن زبان ، ایجاد زخم در دهان و تغییر حالت در پوست بدن است . کسانیکه از داروی ایزونیازید مصرف می کنند باید مراقب باشند که به کمبودB6مبتلا نشوند . این دارو موجب کاهشB6 در بدن می شود .
منابع ویتامین B6 در کدام غذاها یافت می شود؟
· B6 درنانها و بیسکویت های سبوس دار و جوانه گندم موجود است .
· B6در محصولات گوشتی خصوصاً مرغ و ماهی و جگر موجود است .
· B6د ر میوه ها و سیزیجات مثل موز ( غنی ازB6 و مفید برای افراد مسن) ، هویج ، گل کلم ، نخود فرنگی ، آب پرتقال ، گوجه فرنگی ، سیب و در مغزها وجود دارد
.موارد استفاده
بهبود علایم ناشی از کمبود ویتامین ب-۶:
این علایم شامل التهاب (قرمزی ، ورم ، درد) ، دهان ، ترک و خشک شدن لبها ، تحریک پذیری ، افسردگی و گیجی است.
درمان کم خونی و اختلالات سیستم عصبی ناشی از داروهای ضد سل.
درمان بیمارانی که میزان زیادی ایزونیازید (داروی ضد سل) مصرف کرده اند.
کاهش علایم سندرم پیش از قاعدگی (PMS).
کاهش تهوع و استفراغ د طی حاملگی.
جلوگیری از بیماریهای قلبی. مطالعات اخیر نشان می دهد که ویتامین ب-۶ ، ویتامین ب-۱۲ و فولات می تواند باعث کاهش سطح هوموسیستین خون (ماده ای که خطر بیماریهای قلبی را افزایش می دهد) شود.
ویتامین ب-۶ در غذاهای فریزشده یا فرآورده های غذایی (مانند گوشت) از بین میرود.
اشکال دیگرویتامین ب-۶ به صورت پیریدوکسین هیدروکلرید قابل دسترسی است. این ترکیب به صورت قرص در شکل مولتی ویتامین (قابل جویدن برای بچه ها) در دسترس است.
شکل ب-کمپکس یا به تنهایی به مقدارهای ۱ تا ۱۵۰ میلی گرمی وجود دارد. ویتامین ب-۶ همچنین در مولتی ویتامین هایی که به صورت قطره و مایع هستند و بچه ها استفاده می کنند نیز وجود دارد.
نحوه مصرف
برای جلوگیری از کمبود ویتامین ب-۶ مردان باید روزانه ۲ میلی گرم و زنان ۱.۵ میلی گرم از این ویتامین استفاده کنند.
زنان حامله نیاز به ۲.۲ میلی گرم ویتامین ب-۶ روزانه و زنان شیرده ۲.۱ میلی گرم نیاز دارند. افرادی که رژیم غذایی متعادل شامل منابع ویتامین ب-۶ مصرف می کنند نیاز روزانه شان به این ویتامین مرتفع شده و نیازی به مکمل های اضافی این ویتامین ندارند.
اگر در مورد نیاز روزانه به ویتامین ب-۶ سؤالی دارید می توانید با پزشکتان مشورت کنید. مکمل های ویتامینی را همیشه همراه با آب ، ترجیحاً بعد از غذا مصرف کنید.
موارد احتیاط
ویتامین ب-۶ وقتی به مقدار زیاد (۲۰۰ میلی گرم یا بیشتر در روز) و به مدت طولانی مصرف شود می تواند باعث مشکلات عصبی شود. قطع مصرف آن باعث بهبودی مشکلات میشود.
تداخل های احتمالی
ویتامین ب-۶ اثر لوودوپا داروی بیماری پارکینسون را مهار می کند برای اطلاعات بیشتر در مورد ویتامین ب-۶ با پزشک صحبت کنید.
تأثیر ویتامین B6در حالت تهوع
بسیاری از خانمهای باردار در ماههای اول صبح پس از بلندن شدن از خواب احساس تهوع شدید دارند. و حالت تهوع در طول روز آنها را آزار می دهد. آیا چیزی وجود دارد که به بهبود حالت تهوع آنها کمک کند؟طبق تحقیقات انجام شده مصرف مکمل های B6 در ابتدای دوران حاملگی تأثیر مثبتی بر رفع حالت تهوع مادران باردار دارد.
همچنین بانوانی که با مصرف قرص اقدام به جلوگیری از بارداری می کنند دربعضی موارد دچار حالت تهوع ، سردرد ، استفراغ شده و احساس افسردگی و زود رنجی می کنند. در یک بررسی که به روی ۱۲۴ نفر صورت گرفت ، مصرف mg 150 مکمل B6 در روز موجب کاهش اثرات مصرف قرص گردید. آنها پس از مصرف مکمل به وضوح احساس سردرد و گیجی کمتری می کردند.
بعضی از خانمها زمانی که قاعدگی شان نزدیک است احساس کلافگی ، سردرد و حساس شدن می کنند و تمایل بیشتری به غذا خوردن دارند. گاهی در بعضی از قسمتهای بدنشان مثل کمر و یا شکم احساس درد می نمایند که به این وضعیت سندرم قاعدگی یا PMS* گویند. یکی از راههای مؤثر برای تخفیف عوارض در این حالت مصرف مکمل B6 است .
تحقیقات نشان داده ، مصرف B6 به میزان mg100 در روز بسیار مؤثر است که البته باید توسط پزشک تجویز گردد زیرا در صورتی که B6 بیش از نیاز مصرف شود ( بیشتر از mg 200) موجب مسمومیت در فرد می گردد.