۸۵ درصد مردم آمریکا روزانه کافئین مصرف میکنند. رایج ترین راه مصرف این کافئین نیز نوشیدن قهوه است. محصولی که سالهاست دانشمندان در حال تحقیق در مورد فواید و مضرات مصرف آن هستند.
یک مطالعه جدید نشان میدهد که حتی معتادان به قهوه نیز به احتمال زیاد، دیرتر از افرادی میمیرند که اصلا قهوه نمینوشند. به گفته ترِوُر ریچ، محقق کلینیک سلامت «مایو» در ویسکانسین آمریکا، بررسیهای اخیر نشان میدهد که نوشیدن قهوه خطر افسردگی، بیماری پارکینسون، دیابت نوع ۲ و بیماریهای کبدی از جمله سرطان کبد را کاهش میدهد.
آقای ریچ میافزاید که برخی از این آثار نوشیدن قهوه حتی در قهوه بدون کافئین نیز مشاهده میشود، چرا که برخی از فواید قهوه متاثر از آنتی اکسیدان موجود در این محصول است.او همچنین به نتایج بررسی دیگری استناد میکند که نشان میدهد مصرف متعادل کافئین حتی موجب طول عمر میشود.
در همین حال، جنیفر تامپل، مدیر بخش تحقیقات سلامت دانشگاه بوفالو تایید میکند که تاثیر مثبت قهوه بر سلامت بر اثر نوشیدن هر دو نوع قهوه دارای کافئین و فاقد کافئین حاصل میشود، لذا عامل اصلی کافئین نیست. نکتهای که دستاورد آقای ریچ در مورد تاثیر آنتی اکسیدان موجود در قهوه را تایید میکند.
کافئین چگونه عمل میکند؟
کافئین موجود در دانههای قهوه، چای، نوشابه و کاکائو پس از مصرف، به سرعت وارد جریان خون میشود و با فعالتر کردن سیستم مرکزی اعصاب، موجب افزایش هوشیاری به مدت حدود ۱۵ دقیقه میشود. این تاثیر در برخی موارد حتی تا ۶ ساعت میتواند، ادامه داشته باشد.
اما به نظر میرسد که کافئین قدری اعتیاد آور باشد چرا که سیستم عصبی در واکنش به مصرف آن، دچار حالت انتظار برای بروز اثر تحریککنندگی میشود. رخدادی که موجب بالا رفتن دوپامین در مغز میشود که یک واکنش شیمیایی برای ایجاد احساس خوب در انسان است.
در این خصوص، خانم تامپل معتقد است، شاید به زودی سازمان جهانی بهداشت، کافئین را در فهرست موارد اعتیارآور قرار دهد. او تاکید می کند که در حال حاضر نیز در راهنمای تشخیص اختلال های روانی، وابستگی به کافئین به عنوان یک سندروم مطرح شده که تلاش برای یافتن راههای مختلف تشخیص آن ادامه دارد.
نوشیدن چه میزان قهوه مفید است؟
آقای ریچ میگوید، نتایج تحقیقات ما نشان میدهد که نوشیدن روزانه ۳ تا ۴ فنجان قهوه میتواند ریسک بیماریهای قلبی و مرگ زود رس را کاهش دهد. برای تنظیم مصرف بهینه قهوه میتوانید از اپلیکیشنی که ارتش آمریکا به نام ۲B-Alert طراحی کرده استفاده کنید. این اپلیکیشن نشان میدهد که برای رسیدن به بالاترین سطح هوشیاری شما در هر زمان مشخص به نوشیدن چه میزان قهوه نیاز دارید. الگوریتم این اپلیکیشن میتواند کارآیی نوشیدن قهوه را ۶۴ درصد افزایش دهد و در عین حال مصرف بیفایده قهوه را ۶۵ درصد کاهش دهد.
فواید نوشیدن قهوه چیست؟
نوشیدن ۳ فنجان قهوه تلخ در روز میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته مغزی، بیماری آلزایمر، دیابت نوع ۲، بیماریهای کبدی را کاهش دهد. همچنین نتایج مطالعه دانشگاه هاروارد نشان میدهد که اگر این سطح مصرف به روزی ۴ فنجان برسد، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز به طرز قابل ملاحظهای کاهش مییابد.
قهوه چه مضراتی دارد؟
قهوه عوارضی جانبی از جمله التهاب و سوزش معده به همراه دارد. همچنین، از آنجا که قهوه محرک است، نوشیدن زیادی موجب اختلال در خواب میشود. در عین حال، مصرف بالای قهوه (۳ تا ۴ فنجان در روز) در دوران بارداری احتمال کاهش وزن نوزاد و زایمان زودرس را افزایش میدهد.
چرا برخی شب هم میتوانند قهوه بنوشند؟
آقای ریچ توضیح میدهد که پاسخ این سوال به کبد مربوط میشود. چرا که کافئین موجود در قهوه به طور عمده توسط کبد متابولیزه میشود. این کارکرد ناشی از وجود آنزیم خاصی در کبد است. هر گونه تغییر ژنتیکی در این آنزیم ممکن است بر سرعت متابولیسم تاثیر بگذارد، لذا این امر میتواند بخشی از تجربیات متفاوت دو فرد از نوشیدن قهوه را توضیح دهد.
همچنین به اعتقاد آقای ریچ، سطح مصرف قهوه نیز در واکنش افراد به آثار آن مهم است. به این معنا که اگر فردی زیاد و طی زمانی طولانی قهوه نوشیده باشد، واکنشش به آثار نوشیدن قهوه با فرد دیگری که کمتر قهوه مصرف میکند، متفاوت است. چنان که توقف نوشیدن قهوه برای فردی که عادت طولانی به نوشیدن زیاد قهوه دارد، تبعاتی دارد. شایعترین این تبعات عبارتند از سردرد، خستگی، کج خلقی و کاهش تمرکز.
چاره چیست؟ مصرف قهوه بدون کافئین؟ فراموش نکنید که قهوه بدون کافئین هم حدود ۱۲ میلی گرم در مقیاس، کافئین دارد. اما نگران نباشید چرا که اگر مصرفکننده نرمال قهوه بودهاید، از مزایای سلامتی آن بهرهمند هستید.