اصل این است که اگر پزشک دارویی تجویز می‌کند، حتما کامل مصرف شود به این ترتیب دارویی نمی‌ماند ولی گاهی دوره درمان با برخی دارو ها طولانی است و برای مدت طولانی‌تری تجویز می‌شوند و نگهداری از آنها در خانه اجتناب‌ناپذیر است. در این صورت باید با توجه به شرایط نگهداری که روی بسته‌بندی درج شده، دارو را نگهداری کرد.
مثلا قرص‌ها و کپسول‌ها باید در فضایی با دمای معمولی و در رطوبتی در حد معمول قرار گیرند زیرا اگر رطوبت بالا باشد آن را جذب می‌کنند و کیفیت خود را از دست می‌دهند.
فراورده‌های نیمه‌جامد مثل پماد و کرم نیز به دما بسیار حساس هستند. آنها در دمای معمولی حالت نیمه‌جامد دارند ولی معمولا اگر دما به ۳۰ درجه سانتی‌گراد برسد، بیشتر آنها اثر و کیفیت خود را از دست می‌دهند بنابراین این فراورده‌ها و حتی سوسپانسیون‌ها را هرگز نباید در محیطی که دمای آن بالا یا حتی خیلی پایین است (مانند یخچال) قرار داد زیرا تغییر حالت می‌دهند و اجزای آنها شکسته می‌شود و اثر دارویی‌شان هم از بین خواهد رفت.
این تصور که همه داروها باید در یخچال نگهداری شوند، درست نیست ولی همه آنها باید حتما دور از نور نگه داشته شوند حتی آنهایی که ظرفشان تیره است.
فقط داروهایی که باید در یخچال نگه داشته شوند که روی بسته‌بندی آنها این نکته درج شده باشد مثلا انسولین که در دمای طبیعی پایدار نمی‌ماند، داروهای ام‌اس (اینترفرون)، داروهای ضدانعقادی که برای بیماران دچار هموفیلی تجویز می‌شود و…
بیشتر بخوانید:
آشنایی با فروش دارو بدون نسخه
تمام این داروها در هوای گرم خراب می‌شوند و آثار دارویی‌شان یا کم می‌شود یا کاملا از دست می‌رود و این بسیار خطرناک است چون بیمار تصور می‌کند دارویش را مصرف کرده و خیالش راحت است در حالی که دارو اثر درمانی یک واحد دارویی را نداشته و گاهی مثل این است که اصلا دارویی مصرف نشده است.
چنین داروهایی را در صورت اینکه قصد مسافرت دارید یا حتی داروخانه‌ای که آن را می‌خرید تا خانه‌تان فاصله زیادی دارد، باید حتما در فلاسک یخ یا در کنار کیسه یخ خشک نگه دارید تا دمای آن از دمایی که روی بسته‌بندی درجه شده، بالاتر نرود.
دکتر حمید اکبری، دانشیار دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران
