حافظه از ارزشمندترین نعمت‌های الهی است که خداوند آن را به انسان ارزانی داشته است. حافظه هر انسان توانایی نگهداری، گردآوری و یادآوری میلیون‌ها اطلاعات مختلف را دارد و با اندکی تمرکز می‌توان به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده در حافظه دست یافت. اما با افزایش و کهولت سن، کیفیت عملکرد مغزی کاهش یافته و موجب ایجاد یک بیماری شایع با عنوان آلزایمر می‌شود.
امروزه با افزایش آگاهی مردم و پیشرفت راه‌های تشخیص پزشکی، آمار مبتلایان به آلزایمر افزایش یافته و حساسیت جامعه نسبت به تشخیص زودهنگام و کنترل آن بیشتر شده است. معمولاً آلزایمر در سنین بیش از ۶۵سالگی بروز می‌کند و شیوع این اختلال در خانم‌ها بیشتر از آقایان است. شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که مطلبی را فراموش می‌کنید و یا اشتباهاً سخنی را بر زبان می‌آورید و در این هنگام می‌گویید: نکند که من هم آلزایمر گرفته‌ام…
به‌منظور شفاف‌سازی این بیماری و شناخت دقیق علائم آلزایمر به‌سراغ متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب در همدان رفتیم تا ضمن آگاهی از چندوچون این بیماری، بسیاری از ابهامات و سوالات عموم مردم در خصوص بیماری آلزایمر را برطرف کنیم.
آلزایمر یک بیماری مغزی پیشرونده و غیرقابل‌برگشت است
متخصص بیماری‌های مغزواعصاب در همدان گفت: آلزایمر یک بیماری و اختلال مغزی پیشرونده و غیرقابل‌برگشت است. بابک آزادنیا اظهار داشت: آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقلی است و شیوع این بیماری در سنین بالای ۶۰سالگی است.
وی با بیان اینکه سن مهم‌ترین ریزفاکتور ابتلا به آلزایمر است، تصریح کرد: آلزایمر بیماری پس از دهه ششم زندگی است و میزان شیوع آن در ۶۵سالگی ۷ درصد و در ۸۰سالگی ۳۲ درصد است.
میزان شیوع آلزایمر در خانم‌ها بیش از آقایان است
متخصص بیماری‌های مغزواعصاب همدان با اعلام اینکه میزان شیوع آلزایمر در خانم‌ها بیشتر از آقایان است، ابراز کرد: علت این امر افزایش سن امید به زندگی در خانم‌ها است. آزادنیا تصریح کرد: در سنین پس از ۶۰سالگی به‌ازای هر۴.۴ سالی که از عمر فرد می‌گذرد میزان خطر بروز آلزایمر دو برابر می‌شود.
وی با تصریح به اینکه در حال حاضر ۵۰ میلیون نفر در جهان مبتلا به آلزایمر هستند، ابراز کرد: این آمار در ایران به بیش از ۷۰۰ هزار نفر رسیده است. متخصص بیماری‌های مغزواعصاب همدان گفت: با توجه به اینکه در ۱۰ سال آینده جمعیت ایران به‌سمت پیری پیش می‌رود بنابراین میزان شیوع آلزایمر در ۱۰ سال آینده تا دو برابر افزایش می‌یابد.
فشار خون و دیابت از عوامل خطر ابتلا به آلزایمر است
آزادنیا در خصوص عوامل خطر ابتلا به آلزایمر اظهار داشت: افزایش فشارخون، دیابت، سابقه وارد شدن ضربه به سر، چاقی، مصرف سیگار، کم‌خونی‌های طول‌کشنده و سکته مغز از عوامل خطر ابتلا به آلزایمر است.
با افزایش میزان سواد خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهید
وی به راه‌های پیشگیری از آلزایمر اشاره کرد و گفت: افزایش سطح سواد، رعایت رژیم مدیترانه‌ای و مصرف زیاد امگا۳ و ماهی و کاهش مصرف غذاهای پرچرب از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به آلزایمر است.
آلزایمر با اختلال در حافظه کوتاه‌مدت آغاز می‌شود
متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب همدان با بیان اینکه آلزایمر با اختلال در حافظه کوتاه‌مدت آغاز می‌شود، تصریح کرد: اختلال در حافظه کوتاه‌مدت یعنی بیمار اتفاقاتی را که در طول چند ساعت گذشته و یا چند روز گذشته رخ داده است فراموش می‌کند.
آزادنیا با یادآوری اینکه حافظه انسان به سه دسته حافظه اخیر یا نوری، حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت طبقه‌بندی می‌شود، گفت: حافظه اخیر مربوط به اطلاعات چند ثانیه تا چند دقیقه گذشته می‌شود و سریع فراموش می‌شود اما حافظه کوتاه‌مدت مربوط به اطلاعات چند ساعت اخیر تا چند هفته گذشته است.
وی افزود: حافظه بلندمدت مربوط به اتفاقات و اطلاعات درازمدتی است که به مغز سپرده شده است. این نوع حافظه محل ذخیره اطلاعاتی هویتی، دوران کودکی و نوجوانی هر فرد است.
متخصص بیماری‌های مغزواعصاب همدان با ابراز اینکه آلزایمر با اختلال در حافظه کوتاه‌مدت آغاز می‌شود، تصریح کرد: در این حالت بیمار اتفاقات مربوط به چند ساعت اخیر و یا چند روز گذشته را فراموش می‌کند و ممکن است به‌یاد نیاورد که در روز گذشته به کجا رفته و یا ناهار چه خورده است.
بیمار مبتلا به آلزایمر زمان و مکان را گم می‌کند
آزادنیا ابراز کرد: بیمار مبتلا به آلزایمر زمان و مکان را گم می‌کند و ممکن است اشخصاص پیرامون خود را نشناسد و یا آن‌ها را با اشخاص دیگری اشتباه بگیرد.وی افزود: این روند فراموشی در بیماران آلزایمری گسترش می‌یابد تا جایی که آن‌ها آگاهی خود را نسبت به مکان از دست می‌دهند و فقط خانه‌های قدیمی خود را به‌یاد می‌آورند.
متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب همدان گفت: با پیشرفت این بیماری، اختلال در حافظه کوتاه‌مدت به اختلال در حافظه بلندمدت هم گسترش می‌یابد تا جایی که اتفاقات و اطلاعات قدیمی را هم فراموش می‌کنند.
آزادنیا گفت: بیماران مبتلا به آلزایمر در پاسخ دادن به سوال‌ها افسانه‌پردازی می‌کنند و ممکن است راجع به اتفاقاتی صحبت کنند که هیچ وقت وجود نداشته است.
آلزایمر موجب ایجاد سوءظن می‌شود
وی با بیان اینکه بیماران مبتلا به آلزایمر پس از مدتی نسبت به اطرافیانشان دچار سوءظن می‌شوند، تصریح کرد: در این حالت بیمار پرخاشگر شده و دیگران را نسبت به انجام عملی متهم می‌کند. متخصص بیماری‌های مغزواعصاب همدان گفت: بیمار مبتلا به آلزایمر نسبت به فراموشی خود آگاهی ندارد و اگر جمله‌ای را اشتباه می‌گوید و یا اشخاص را با یکدیگر اشتباه می‌گیرد نسبت به نوع اشتباه و فراموشی آگاهی ندارد.
آزادنیا افزود: بیمار آلزایمری تمایل به مکالمه و صحبت دارد اما هنگام گفت‌وگو از محتوای درستی استفاده نمی‌کند و کلمات و عبارات را گم می‌کند. وی گفت: در بیماری آلزایمر فرد مبتلا همواره سوال‌های تکراری را بازگو می‌کند و او یادش نیست که موضوعی را یادش رفته است. متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب همدان گفت: فراموشی برای عموم مردم رخ می‌دهد و حتی ممکن است جملاتی را به‌اشتباه بگویند اما پس از چند لحظه به فراموشی خود پی می‌برند و فراموشی خود را به‌یاد می‌آورند اما در آلزایمر بیمار نسبت به فراموشی خود آگاهی ندارد.
آزادنیا تاکید کرد: مردم مشاهده هرگونه اختلال رفتاری و اختلال حافظه در سنین بالای ۶۰ سال را به‌حساب افزایش سن نگذارند و جدی بگیرند و برای معاینه و بررسی علت به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه آلزایمر قابل درمان نیست اما قابل کنترل است، تصریح کرد: حتی اگر بیماری آلزایمر یک سال زودتر تشخیص داده شود تا پنج سال می‌توان ناتوانی حاصل از آن را به‌عقب انداخت.
متخصص بیماری‌های مغزواعصاب همدان اضافه کرد: بیماران مبتلا به آلزایمر از عوارضی مانند افسردگی، اختلال در حافظه، توهم و پرخاشگری رنج می‌برند بنابراین با دارودرمانی می‌توانیم بروز این علامات را کاهش دهیم.
انجمن آلزایمر ثبت شده اما راه‌اندازی نشده است
مدیرعامل انجمن آلزایمر همدان گفت: بیش از دو سال برای ثبت انجمن مردم‌نهاد آلزایمر تلاش کردیم و سرانجام توانستیم آن را به‌ثبت برسانیم اما اکنون نیاز به محلی برای شروع فعالیت‌هایمان داریم.
محسن برجیسیان اظهار داشت: دفتر ما در محل کلینیک امام خمینی(ره)، مستقر است اما نیاز به مکانی برای معاینه بیماران و ارائه آموزش‌های پیشگیرانه به مردم داریم. وی با بیان اینکه با افزایش جامعه سالمندی آمار ابتلا به آلزایمر نیز افزایش می‌یابد، تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از افراد نسبت به این بیماری شناختی ندارند و زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری پیشرفت زیادی کرده است.
مدیرعامل انجمن آلزایمر همدان با تاکید بر اینکه راه‌اندازی و افتتاح انجمن آلزایمر در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر و نحوه رفتار با بیمار مبتلا به آلزایمر بسیار موثر است، ابراز کرد: ما برای شروع فعالیت‌هایمان نیاز به یک اتاق معاینه و سالنی برای آموزش بیماران و افراد در معرض خطر داریم.
برجیسیان گفت: تمام مخارج انجمن را خیران سلامت تامین می‌کنند اما برای تامین مکان و حداقل تجهیزات آن، دست به دامان دانشگاه علوم پزشکی همدان شده‌ایم. وی با اعلام اینکه “تلاش‌های ما برای رایزنی با دانشگاه علوم پزشکی همدان برای تامین مکان انجمن همچنان ادامه دارد و به نتیجه دلخواه نرسیده‌ایم”، ابراز کرد: از مسئولان می‌خواهیم برای کمک به بیماران آلزایمری با ما همکاری کنند.
مدیرعامل انجمن آلزایمر همدان گفت: تا کنون چهار پزشک متخصص مغز و اعصاب به‌کمک ما آمده‌اند و قرار است سه روز در هفته بیماران عضو انجمن را به‌طور رایگان ویزیت کنند.
کمک مالی به انجمن‌های مردم‌نهاد وظیفه دانشگاه علوم پزشکی نیست
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: کمک مالی و تامین منابع مالی انجمن‌های مردم‌نهاد جزو وظایف دانشگاه علوم پزشکی نیست.
رشید حیدری‌مقدم اظهار داشت: سازمان‌های مردم‌نهاد و ” ان‌جی‌او”ها با کمک‌های مردمی و خیران سلامت اداره می‌شوند و تامین منابع مالی آن‌ها نیز با کمک مردم انجام می‌شود. وی با یادآوری اینکه انجمن‌های مردم‌نهاد برای کمک به دانشگاه علوم‌پزشکی و سلامت جامعه شکل گرفته‌اند، تصریح کرد: بنابراین دانشگاه علوم پزشکی وظیفه‌ای در قبال تامین منابع مالی و یا تجهیزات پزشکی آن‌ها ندارد.
معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی همدان تصریح کرد: بر اساس قانون، دانشگاه علوم پزشکی تنها می‌تواند تجهیزات و وسایلی را که مورد نیاز بیمارستان‌ها و یا مراکز درمانی نیست با مجوز رئیس دانشگاه در اختیار ان‌جی‌اوها قرار دهد.
حیدری‌مقدم افزود: برای انجمن آلزایمر نیز این چنین است و ما نمی‌توانیم مکان و تجهیزات را در اختیار آنان قرار دهیم مگر آنکه وسایل و تجهیزات اضافی وجود داشته باشد که آن هم با دستور رئیس دانشگاه قابل اجرا است.
خطر ابتلا به آلزایمر در کمین همه انسان‌ها است و می‌تواند هر کسی را در هر رده شغلی و اجتماعی درگیر کند، بنابراین باید پیش از آنکه دچار این بیماری شویم راه چاره‌ای را برای پیشگیری از آن بیندیشیم و مسئولان این امر با اطلاع‌رسانی و ارائه آموزش‌های به‌هنگام، مردم را نسبت به این بیماری حساس و شرایطی را فراهم کنند که بیماران آلزایمری بدون دغدغه و با آرامش کنار خانواده و افراد جامعه زندگی کنند.
