وقتی چشمان آیرین الکشیس به خارش افتادند فکر کرد که این حالت زود رفع میشود. اما نشد. دیری نگذشت که آیرین دچار درد طاقتفرسایی شد و بینایی آن چشم را از دست داد. علت این امر احتمالا چیزی بجز استفاده از لنز با دستان خیس نبود.
صبح یک روز شنبه در ژانویه ۲۰۱۱، وقتی از خواب بیدار شد متوجه شد که از چشم راستش اشک جاری است. به داروخانه رفت و چند قطره چشمی خرید.
آیرین میگوید: “فکر کردم که چشمم عفونت مختصری دارد که تا دوشنبه خوب میشود. اما عصر همان روز دیگر نمیتوانستم به آشپزخانه بروم چون نور لامپ مهتابی آشپزخانه بنظرم خیلی قوی میآمد. خیلی دردناک بود.”
آیرین مستقیما به بیمارستان چشم مورفیلد رفت و پزشکان عملی روی قرنیه چشم وی انجام دادند که طی آن مقداری از سلولهای سطح قرنیه را برداشتند.
وی میگوید: “خیلی وحشتناک بود. سوزن را که بسوی چشمت میآید میبینی. اگرچه پزشکان به چشمم قطره بیحس کننده زده بودند اما درد طاقتفرسایی داشت.”
در عرض چند روز به او گفته شد که بیماری آکانتاموئبا کراتیتیس (آک) دارد. یک عفونت چشمی نادر اما خطرناک که توسط میکروارگانیسمی ایجاد میشود که بطور معمول در آب لولهکشی، دریا و استخرهای شنا وجود دارد.
الکشیس میگوید: “من شوکه شده و حسابی ترسیده بودم چون تا آنموقع بینایی چشم راستم را از دست داده بودم. مثل این بود که در آینه بخار گرفته حمام نگاه کنی. رنگها و اشکال را میدیدم اما بیشتر از آن نه.”
این بیماری هر سال در بریتانیا حدود ۱۲۵ نفر را مبتلا میکند و اکثر موارد آن به نحوه استفاده از لنزهای چشمی مربوط میشود.
الکشیس اضافه میکند: “من هیچوقت هنگامیکه لنز روی چشمم بود دوش نگرفته و شنا هم نکرده بودم. یاد گرفتم که که حتی اگر دستانت را بشویی اما خوب خشک نکنی و لنز استفاده کنی در معرض خطر قرار میگیری.”
حدود ۸۵ درصد موارد آکانتاموئبا کراتیتیس مربوط به استفاده از لنزهای چشمی است.
آیرین ۱۲ ساله بود که تصمیم گرفت بجای عینک ضخیم از لنز چشمی استفاده کند.
او میگوید: “بنظرم من یک کودک خودآگاه بودم.”
او وقتی سی ساله شد لنزهای یکبار مصرف روزانه استفاده میکرد از آن نوع که آخر شب دور میاندازی. هیچوقت هم با آنها مشکل نداشت.
اما آکانتاموئبا کراتیتیس ، بیماریی که در آن نوعی آمیب به قرنیه – بخش شفاف پیشین چشم – حمله میکند تبدیل به مشکل بزرگی شد.
بخشهایی از چشم انسان
در ابتدا برای آیرین قطرههای ضدعفونی کننده تجویز شد که باید هر ساعت استفاده میکرد. به او گفته شد از آنجایی که عفونت زود تشخیص داده شده در عرض چند هفته بهبود مییابد.
اما درمان چشم وی موفق نبود و چون بیشترین میزان عصب های دریافت درد در قرنیه است آیرین خیلی زود گرفتار درد خیلی شدیدی شد.
آیرین میگوید: “همچنان که عفونت بیشتر میشد درد هم شدیدتر میشد. گاهی اوقات غیرقابل تحمل و حتی با قویترین مسکنها تقریبا غیرقابل کنترل میشد.”
آیرین دیگر نمیتوانست کار کند و سرانجام مجبور شد شغلش را که مدیریت یک شرکت مسافرتی بود رها کند.
ماهها از چشمانش اشک جاری بود تا اینکه پزشکان توانستند عفونت را تحت کنترل درآورند. در نتیجه دردش هم رو به کاهش گذاشت. اما حالا دیگر قرنیه چشم راستش خط خطی و دید آن چشمش هم تار شدهبود.
بایدها و نبایدهای لنزهای چشمی
اینکارها را بکنید:
قبل از دستزدن به لنزها، دستانتان را شسته و خشک کنید.
لنز را قبل از آرایش در چشمانتان قرار دهید.
وقتی ازاسپری تافت مو یا سایر اسپریها استفاده میکنید چشمانتان را ببندید
اینکارها را نکنید:
استفاده از لنز برای شنا، جکوزی یا ورزشهای آبی مگر آنکه از عینک مخصوص شنا استفاده کنید.
استفاده از لنز هنگام دوش گرفتن مگر اینکه چشمانتان را کاملا بسته باشید.
خیس کردن لنزها با آب دهان
در ماه می ۲۰۱۳ آیرین عمل پیوند قرنیه انجام داد که بنظر موفق میآمد. او میگوید: “اینکه بعد از مدتها میتوانستم از هر دو چشمم ببینم فوقالعاده بود.”
اما ده روز بعد او متوجه شد که دید چشم راستش مجددا در حال تار شدن بود.
آیرین: “یک اسکن انجام دادیم و معلوم شد که آکانتاموئبا کراتیتیس به قرنیه پیوندی هم سرایت کرده. دوباره به خانه اول برگشته بودم. آن یک فاجعه بود.”
چشم مبتلا به آکانتاموئبا کراتیتیس – آکانتاموئبا کراتیتیس میتواند سطح چشم را خراش دهد.
در سال ۲۰۱۴ عمل پیوند دیگری انجام شد.
او میگوید: “چشم من خوب شد و دیگر درد نداشتم.” اما اشکالی در شبکیه چشمش پیش آمد و دید چشمش را بطور کامل از دست داد. پزشکان به او گفتند که گمان میکنند تورم ناشی از آکانتاموئبا کراتیتیس ریشه آن مشکل بوده و احتمال ندارد که آن چشمش دوباره ببیند.
آیرین، در زمان بیماری، متوجه شد که هیچکدام از فامیل و دوستانش که اکثرا از لنز چشمی استفاده میکنند اطلاعی از خطر قرار گرفتن لنز در معرض آب نداشتند. بنابراین او تصمیم گرفت از روی مبل خود کارزاری برای مبارزه با این مسئله براه بیاندازد.
او متوجه شد با اینکه یک بروشور ایمنی تهیه شده اما معمولا داخل جعبههای لنز گذاشته نمیشود. در نتیجه این اطلاعات بندرت بدست کاربران لنز میرسد.
انجمن لنز چشمی بریتانیا یکصدهزار برچسب “آب نزنید” را برای جعبههای لنز توزیع کرده است.
آیرین از انجمن لنز چشمی بریتانیا پرسید که چرا بر روی جعبههای لنز هیچ اخطاری درج نشده است. وقتی به وی گفتند که صرفا چون در روی جعبه فضای کافی وجود ندارد او برچسب “آب نزنید” اختصاصی خودش را طراحی کرد.
الکشیس میگوید: “اینجا بود که آنها فهمیدند من در کارم جدی هستم و شروع به حمایت از من کردند. ما برچسبهای آب نزنید را تولید کردیم که تولیدکنندگان میتوانند بر روی جعبهها بچسبانند.”
آیرین در کنفرانسها سخنرانی کرد تا کارزارش را تبلیغ کند. بعد از اینکه توانست توجه آکادمی بیناییسنجی امریکا را جلب کند کارزار او به آمریکا هم کشیده شد.
او امیدوار است که روزی طرح “آب نزنید” بطور خودکار بر روی تمام جعبههای لنز چشم چاپ شود.
با استفاده از تجربه کارزار، آیرین موسسهای را تاسیس کرد بنام پروژه شهروندی نوین.
او میگوید: “هدف ما این است که مردم بیش از پیش با جامعه همکاری کنند. شما وقتی مثل یک شهروند فکر و رفتار کنید احساس خواهید کرد که میتوانید تغییر ایجاد کنید.”
چرا لنز احتمال ابتلا به آکانتاموئبا کراتیتیس را بالا میبرد؟
اصطکاک لنز چشمی باعث سائیدگی سطح قرنیه میشود که گام مهم ابتدایی برای ابتلا به عفونت آکانتاموئبا کراتیتیس است.
لنزهای چشمی بعنوان وسیلهای برای اختفا، انتقال و استقرار میکروارگانیسمها در چشم هستند – آکانتاموئبا میل ترکیبی زیادی با سطح لنزهای چشمی دارد.
ماخذ: ژورنال بیناییسنجی ۲۰۰۹
در این میان الکشیس که الان ۳۶ ساله است مجبور است با بینایی ناقصش کنار بیاید.
آیرین میگوید: “شما در زندگی روزمره کارهایی انجام میدهید. مثلا اگر با دوستانم به رستوران بروم سعی میکنم نزدیک دیواری در سمت راستم بنشینم تا بتوانم همه را ببینم.”
و اضافه میکند: “اما این خیلی سخت است. گاهی اوقات وقتی در وسایل حمل و نقل عمومی بعلت ندیدن سمت راستم با مردم برخورد میکنم آنها اخمو و عصبانی میشوند.”
حالا پلک چشمش پژمرده شده، که این حالت در آکانتاموئبا کراتیتیس رایج است.
الکشیس میگوید: “توصیه من به مردم ساده است. هیچگاه نگذارید آب به لنزهای چشمتان بخورد خواه در حمام، خواه در هنگام شنا یا شستشو.”
و اضافه میکند: “اگرچه عفونتهایی مثل آکانتاموئبا کراتیتیس نادر هستند اما من سندی هستم برای اینکه این عفونتها اتفاق میافتند و ممکن است نتایج فاجعهباری داشته باشند.”
کلیر بیتس – مجله خبری بیبیسی
ماخذ: Loveyourlenses.com