همه چیز در مورد کربوهیدراتها
احتمالاً شنیدهای که در بعضی از رژیمهای غذایی توصیه میشود که افراد “کربوهیدراتِ” کمتری مصرف کنند. اما کربوهیدرات چیست؟ کربوهیدرات مادهای است که تمام بچهها و بزرگترها به آن احتیاج دارند. بیشتر غذاها حاوی کربوهیدرات هستند و وقتی که این ماده وارد بدن میشود، به اجزای تشکیلدهندهی خود یعنی قندهای ساده تجزیه میشود. این قندها منبع اصلی انرژی در بدن هستند.
دو نوع اصلی از کربوهیدراتها
کربوهیدراتها دو نوع اصلی دارند: ساده و مُرکب.
• کربوهیدراتهای ساده که به آنها قندهای ساده هم گفته میشود
این نوع کربوهیدراتها در قندهای تصفیه شده مثل شکر سفید وجود دارند. وقتی که داری یک آبنبات چوبی خوشمزه میخوری، در واقع داری یک نوع کربوهیدرات ساده وارد بدنت میکنی. اینجور قندها در میوهها و شیر هم یافت میشوند و بهتر است که کربوهیدرات ساده را از همین خوراکیها (میوه و شیر) دریافت کنی.
زیرا اولاً به میوه و شیر قند مصنوعی اضافه نشده و دوماً آنها حاوی ویتامین، فیبر و مواد غذایی مهمی مثل کلسیم هستند. اما به آبنبات چوبی یکعالمه قند مصنوعی اضافه شده و مواد مغذی چندان مهمی هم در آن وجود ندارد.
کربوهیدراتهای مرکب
به این نوع کربوهیدراتها نشاسته هم گفته میشود. نشاسته بیشتر از همه در غلات مانند نان، بیسکویت، ماکارونی و برنج وجود دارد. در این گروه هم مثل گروه اول، بعضی کربوهیدراتها از بقیه بهتر هستند. غلات تصفیه شده مثل آرد سفید و برنج سفید به اندازهی غلات تصفیه نشده مفید نیستند.
زیرا این گروه از غلات فرآوری میشوند و خیلی از مواد مغذی و فیبرهای خود را موقع فرآوری از دست میدهند. اما غلات تصفیه نشده ( یا فرآوری نشده) هنوز ویتامینها و مواد معدنی خودشان را دارند و همچنین سرشار از فیبر هستند. فیبر مادهای است که به سیستم گوارشی بدن کمک میکند و همچنین باعث میشود که تو زودتر احساس سیری کرده و پرخوری نکنی.
حالا به نظرت کدام نوع از کربوهیدراتها را باید بخوریم؟ خوب، هر دو نوع میتوانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند.
بدن چگونه کربوهیدرات را مصرف میکند؟
وقتی که کربوهیدرات میخوری، بدنت شروع به تجزیهی آن به قندهای ساده میکند و این قندها جذب جریان خون میشوند. وقتی که سطح قند خونت بالا رفت، لوزالمعده هورمونی به نام انسولین آزاد میکند. کار انسولین این است که قندها را از خون بگیرد و به سلولهای بدن برساند، در سلولها قند به عنوان منبعی از انرژی استفاده میشود.
اگر کربوهیدرات خورده شده از نوع ساده باشد، فرایند تجزیه و جذب آن سریع اتفاق میافتد و تو خیلی زود دوباره احساس گرسنگی میکنی. اما اگر کربوهیدرات از نوع مرکب باشد، زمان بیشتری طول میکشد تا تجزیه شده و جذب خون شود. برای همین هم تو مدت طولانیتری احساس سیری میکنی و انرژی کافی خواهی داشت.
کربوهیدرات موجود در بعضی از غذاها (و بیشتر از همه کربوهیدراتهای ساده) باعث میشوند که سطح قند خون خیلی سریع بالا برود. دانشمندان عقیده دارند که مصرف زیاد این نوع از کربوهیدراتها ممکن است با مشکلاتی مثل دیابت و بیماریهای قلبی مرتبط باشد.
پس بهتر است سعی کنیم مصرف کربوهیدراتهای ساده (مثل آبنبات) را محدود کرده و به جایش کربوهیدراتهای مرکب بیشتری مصرف کنیم.
همه با هم پیش بهسوی سبزیجات و نان گندم!