متاسفانه گاهی برخی افراد، به‌خصوص خانم‌ها، هنگام پخت‌و‌پز یا اتوی لباس‌ها در خانه دچار سوختگی های کوچک در نقاط مختلف بدن مانند دست‌ها یا حتی پاهایشان می‌شوند و نمی‌دانند بهترین و ساده‌ترین راه مقابله با درد و سوزش ناشی از سوختگی های جزئی چیست؟ در ادامه با نکته درباره برخورد با سوختگی‌های خفیف آشنا می‌شویم.
به طور کلی، استفاده از محصولات خنک‌کننده به عنوان اولین برخورد با سوختگی‌های سطحی و کوچک توصیه می‌شود. مثلا می‌توانید در صورت سوختن دستتان با آب جوش، چای، شیر داغ یا حتی برخورد پوست بدنتان با ظرف‌های داغ یا اتو، بلافاصله دمای قسمتی که سوخته را با کمک یک عدد خیار رنده‌شده، آب خنک، خمیر دندان یا حتی سیب‌زمینی پوست‌کنده پایین بیاورید و با این کار باعث کاهش التهاب ناشی از سوختگی شوید.
گذاشتن یخ روی قسمتی از پوست بدن که سوخته است، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. قرار دادن یخ روی پوست سوخته باعث تشدید وضعیت سوختگی و وخیم‌تر شدن اوضاع بیمار خواهد شد. اگر سوختگی با درد مختصری همراه بود، مسکن‌های معمولی مانند استامینوفن یا ژلوفن برای کاهش درد موثر است.
استفاده از پمادهای سوختگی با مصرف همزمان مسکن‌ها در دقایق اولیه بعد از سوختن پوست هم کمک زیادی به کاهش التهاب، درد و عوارض ناشی از سوختگی می‌کند.اگر سوختگی در حد تاول باشد، به هیچ‌وجه نباید تاول روی پوست، کنده شود. خود تاول می‌تواند پانسمانی طبیعی برای پیشگیری از سوار شدن عوامل بیماری‌زا روی زخم ناشی از سوختگی باشد.
اگر با سوختگی شدیدتری مواجه شدید، در حدی که پوست بدنتان کاملا در اثر برخورد با جسم یا غذای داغ بلند شد، هرگز پوست را جدا نکنید. در این شرایط، توصیه می‌شود قسمت سوخته بدنتان را با گاز استریل یا پارچه نخی و تمیزی به آرامی ببندید و بلافاصله به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
اگر پوست بدنتان در اثر سوختگی بلند یا کاملا جدا شد، قسمت سوخته را با یک پارچه مرطوب ببندید تا زخم ناشی از سوختگی تا زمان رسیدن به مرکز درمانی، مرطوب بماند. در این صورت هم التهاب سوختگی کمتر می‌شود و هم زخم آن خشک و دردناک نمی‌شود.
اگر در اثر سوختگی، پوست بدنتان به زیورآلات یا لباس‌هایتان چسبید، به هیچ عنوان در خانه اقدام به جدا کردن پوست از آنها نکنید. در غیر این صورت ممکن است باعث کنده شدن پوست و گوشت بدنتان شوید و مجبور به طی کردن روند درمانی سخت‌تر و طولانی‌تری باشید. زیورآلات و لباس‌های چسبیده به پوست باید هرچه سریع‌تر در مرکز درمانی و تحت نظارت پزشک با تجهیزات لازم جدا شوند تا پوست بیمار کمترین آسیب را از این جدایی ببیند.
اگر سوختگی پوستتان ناشی از تماس با مواد شیمیایی، سوزاننده و اسیدی باشد، باید بلافاصله پوست را زیر جریان مستقیم آب قرار دهید تا اثر مواد شیمیایی و سوزاننده تا حد ممکن از بین برود. سپس برای رفع عوارض ناشی از سوختگی به یک مرکز درمانی مراجعه و حتما پزشک معالج را از نوع ماده‌ای که باعث سوختن پوستتان شده، آگاه کنید.
دکتر افشین امینی، متخصص طب اورژانس
