رنگ‌گرفتن دندان‌ها چند دلیل اساسی دارد؛ اولین و شایع‌ترین دلیل، مصرف بیش از اندازه برخی مواد غذایی رنگی مانند چای، قهوه، نسکافه، شکلات و … است. این نوع رنگ‌ها، جزو رنگ‌های خارجی هستند که بر سطح دندان‌ها می‌نشینند و آنها را تیره‌تر از حد طبیعی می‌کنند. گاهی هم دلایل ژنتیکی باعث می‌شوند رنگ دندان برخی از افراد به طور مادرزادی، کمی تیره‌تر از حد معمول باشد.
در مواردی هم مصرف برخی داروها، مانند گروهی از آنتی‌بیوتیک‌ها در دوران کودکی که زمان شکل‌گیری جوانه دندان است هم می‌تواند باعث تیره شده رنگ دندان‌ها شود. استعمال سیگار از دیگر دلایل تیره شدن رنگ دندان‌هاست. اگر دندان‌ها به دلایل ژنتیکی یا در اثر مصرف دارو در دوران کودکی تیره شده باشند، سفید یا روشن کردن آنها کار سخت و در مواردی هم تقریبا غیرممکن است اما اگر دندان فردی در اثر عوامل خارجی مانند مصرف خوراکی‌های رنگی تیره شده باشد، می‌توان رنگ دندان‌ها را با روش‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، روشن کرد. البته می‌توان با به کاربردن راهکارهای ساده، از رنگ‌گرفتن دندان‌ها پیشگیری هم کرد.
چطور از رنگ گرفتن دندان‌ها پیشگیری کنیم؟
اگر می‌خواهید جلوی تیره شدن رنگ دندان‌هایتان را با عوامل خارجی بگیرید، بعد از مصرف خوراکی‌های رنگی، دهانتان را با آب ساده بشویید. حداقل روزی ۲ مرتبه هم دندان‌های خود را با خمیردندان‌های حاوی فلوراید (که باعث پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها می‌شود) شستشو دهید. اصل اساسی مسواک زدن هم بر این است که به اندازه یک نخود خمیردندان روی مسواکتان بگذارید و شستن دندان‌هایتان هم حداقل ۲ دقیقه طول بکشد.
رنگ دندان‌ها با خمیردندان از بین می‌رود؟
اگر دندان‌هایتان رنگ گرفته، می‌توانید آنها را با خمیردندان‌های ساینده یا همان خمیردندان مخصوص سیگاری‌ها هم، بشویید. البته از آنجا که میزان مواد ساینده این خمیردندان‌ها زیاد است، نباید آنها را به طور کامل جایگزین خمیردندان‌های معمولی کنید. در غیر این صورت ممکن است به مینای دندان‌هایتان آسیب برسانید.
می‌توانید هفته‌ای ۳-۲ مرتبه از این خمیردندان‌ها برای شستن دندان‌های خود کمک بگیرید و به محض اینکه احساس کردید رنگ دندان‌هایتان بهتر و روشن‌تر شده است مصرف آنها را قطع کنید. استفاده دائمی از خمیردندان‌های ساینده به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
دندان‌ها چطور در مطب دندان‌پزشکان سفید می‌شوند؟
اگر دندان‌ها با رنگ‌های خارجی رنگ گرفته باشند و فردی بخواهد آنها را به خوبی سفید کند، می‌تواند با مراجعه به مطب‌های دندان‌پزشکی و استفاده از مواد سفیدکننده و با روش بلیچینگ (سفید کردن دندان‌ها) آنها را سفید و روشن کند. دندان‌پزشک می‌تواند در ۳-۱ جلسه، رنگ دندان‌های فرد را با کمک این مواد سفیدکننده، سفیدتر بکند.
البته انواعی از مواد سفیدکننده دندان هم در بازار و داروخانه‌ها وجود دارند که افراد گمان می‌کنند خودشان با مصرف خودسرانه آنها می‌توانند به روشن کردن رنگ دندان‌هایشان امید داشته باشند. بد نیست بدانید حتی این مواد سفیدکننده به اصطلاح خانگی هم باید با تجویز و مشورت یک دندان‌پزشک مورد استفاده قرار بگیرند تا مشکلی برای دندان‌ها ایجاد نکنند و آسیبی به آنها نرسانند.
دکتر محمدرضا خامی، استادیار گروه سلامت دهان و دندان‌پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران
