پوسته پوسته شدن لب‌ها دو نوع دارد؛ علت نوع اولیه آن معلوم نیست ولی اغلب می‌توان علت یا علت‌هایی برای نوع ثانویه آن پیدا کرد.
اگر خشکی و پوسته پوسته شدن لب از نوع اولیه باشد، لب‌ها قرمز می‌شود و ممکن است دلمه، شکاف یا ترک‌هایی روی آن ایجاد شود. این مشکل معمولا به مدت طولانی فرد را درگیر می‌کند و با هیچ روشی درمان نمی‌شود بنابراین تنها کاری که پزشکان انجام آن را توصیه می‌کنند، استفاده از روغن‌های نرم‌کننده یا پمادهای کورتیکواستروییدی ضعیف یا پمادهای مخصوص است اما برای خشکی و پوسته‌پوسته شدن نوع ثانویه علت‌های مختلفی مطرح است؛ از استفاده از رژلب گرفته تا بیماری‌های مهمی مثل پسوریازیس تا لیکن‌پلان بنابراین لازم است تمام افرادی که مدام لبشان پوست‌پوست می‌شود، از کنار آن ساده نگذرند و به متخصص پوست مراجعه کنند. با هم این دلایل را مرور می‌کنیم:
۱.اگزمای سبوروییک
این بیماری معمولا خود را به صورت شوره و ایجاد پوسته در سر نشان می‌دهد ولی می‌تواند بخشی از لب را هم درگیر کند. یعنی اگر کسی که دچار شوره سر است، به اگزمای سبوروییک یا درماتیت سبوروییک مبتلا باشد، ممکن است لب‌هایش هم قرمز، پوست پوست و روی آن ترک و شکاف ایجاد شود و سوزش و خارش لب آزارش دهد.
۲. اگزمای آتوپیک
به برخی بیماری‌ها مثل آسم که با افزایش حساسیت همراه هستند، آتوپیک می‌گویند. در بیماران آتوپیک، حساسیت مثلا حساسیت فصلی که گاهی خود را به صورت کهیر، قرمزی چشم و خارش و سوزش پوست نشان می‌دهد، زیاد دیده می‌شود. این بیماری را با انجام آزمایش‌های معمول نمی‌توان تشخیص داد و پزشک فقط براساس شواهد کلینیکی می‌تواند آن را تشخص دهد. حتی عامل حساسیت هم با تست‌های آلرژی شناخته نمی‌شود. افراد مبتلا به این بیماری هم معمولا دچار لب‌های قرمز و پوست پوست و ایجاد شکاف و سوزش در این عضو هستند.
۳. پسوریازیس
این بیماری التهابی پوست درمان قطعی ندارد و علایم آن معمولا پوسته‌پوسته شدن زانوها و سر است اما گاهی باعث قرمز و پوسته پوسته شدن لب‌ها هم می‌شود.
۴. مصرف کپسول‌های ایزوترتینوئین (آکوتان)
افرادی که کپسول‌های آکوتان یا داروهای مشابه آن را مصرف می‌کنند، دچار خشکی لب می‌شوند ولی خوشبختانه وقتی دوره درمان با این داروها تمام می‌شود، خشکی لب هم برطرف خواهد شد.
۵. التهاب لثه و عفونت
۶.اشعه ماورای بنفش خورشید:
لب‌های کشاورزان و افرادی که سال‌های سال مرتب در معرض نور آفتاب کار کرده‌اند، مخصوصا لب پایینی در اثر اشعه ماورای بنفش، قرمز، براق، خشک و پوست‌پوست و گاهی ملتهب می‌شود و ترک می‌خورد و متاسفانه در نهایت ممکن است این خشکی لب به سرطان پوست منجر شود.
گازگرفتن لب‌ها و کندن آنها
در افرادی که به‌علت تیک عصبی مدام لبشان را مک می‌زنند، گاز می‌گیرند و می‌کنند، هم التهاب لب ایجاد می‌شود و تا زمانی که این عادت را کنار نگذارند، دچار این مشکل خواهند ماند. البته حتی وقتی این عادت را ترک می‌کنند هم تا سال‌های سال مشکل همچنان در آنها باقی می‌ماند.
۸.آلرژی
گاهی خشکی و پوسته پوسته شدن لب ناشی از آلرژی به رژ لب، پمادها و کرم‌های لب و کرم‌های ضدآفتاب و حتی مواد موجود در خمیردندان و دهانشویه‌هاست. تماس این مواد با لب التهاب آلرژیک و حساسیتی ایجاد می‌کند و آن را دچار پوسته‌پوسته، قرمزی، خارش، سوزش و ترک خواهد کرد. علت التهاب ناشی از تماس با رژلب، معمولا موادرنگی‌ای است که در این وسیله آرایشی وجود دارد.
۹. دندان مصنوعی
معمولا افراد مسن از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند ولی اگر این دندان خوب و مناسب انتخاب و تهیه نشده باشد، بعد از مدتی باعث می‌شود فاصله فک بالا و پایین نزدیک شود و لب بالا روی لب پایین بیفتد و سایش بین آنها ایجاد شود. علاوه بر این، ترشح بزاق از کناره لب‌ها نیز مزید بر علت می‌شود و قرمزی، پوست‌پوست و خشکی لب‌ها را در پی خواهد داشت.
۱۰. ایدز
خشکی و پوسته‌پوسته‌شدن لب در افراد مبتلا به ایدز بسیار شایع است.
۱۱. ابتلا به بیماری‌های رماتیسمی مانند شوگرن:
در بیماران مبتلا به شوگرن، غدد بزاقی و اعصاب آنها از کار می‌افتد که باعث خشکی و پوست‌پوست شدن لب خواهد شد.
۱۲. لاک ناخن
ممکن است خانمی که به ناخن لاک می‌زند، عادت داشته باشد دستش را مدام به دهنش ببرد و اگر به این لاک حساسیت داشته باشد، لب‌هایش پوست‌پوست خواهد شد.
۱۳. حساسیت به موادغذایی
۱۴. در افراد منگولیسم معمولا لب‌ها خشک و پوسته‌پوسته است.
۱۵. بیماری‌های گوارشی مثل کرون
این التهاب روده باریک باعث خشکی و ایجاد مشکلات در مخاط دهان و در نهایت پوست‌پوست شدن لب‌ها می‌شود.
۱۶. لوپوس موضعی پوست
۱۷. لیکن‌پلان
ابتلا به این بیماری پوستی که درمان آن بسیار سخت و زمانبر است، می‌تواند باعث خشکی و پوسته‌پوسته شدن لب‌ها نیز شود.
دکتر غلامحسین غفارپور، متخصص پوست، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
