این روزها وقتی در خیابان راه می‌روید اغلب به کسانی برمی‌خورید که در حین راه رفتن با دقت به دستگاهی که به مچ دست‌شان بسته‌اند نگاه می‌کنند تا ببینند به هدف خود یعنی برداشتن ۱۰ هزار قدم، رسیده‌اند یا نه.
اما آیا واقعا رسیدن به این هدف ارزش تقلا کردن را دارد یا راه بهتری هم هست؟سوال دیگر این است که این عدد ۱۰ هزار از کجا آمده؟ممکن است تعجب کنید وقتی بشنوید که پیدا شدن این عدد، نتیجه یک کمپین بازاریابی در ژاپن در دهه ۱۹۶۰ بود.
در حالی که تاریخ برگزاری مسابقات المپیک سال ۱۹۶۴ در توکیو نزدیک می‌شد، یک شرکت ژاپنی دستگاهی اختراع کرد که سرآغاز بازاریابی برای هشیار کردن مردم در ارتباط با سلامتی بود.
این دستگاه مانوپو-کی، خوانده می‌شد و معنی تحت‌اللفظی آن به زبان ژاپنی یعنی اندازه‌گیری ۱۰ هزار قدم.مانوپو-کی در حقیقت مراحل ابتدایی یک قدم‌شمار یا گام‌شماربود که بر اساس کار دکتر یوشیرو هاتانو، ساخته شده بود. دکتر هاتانو استاد جوانی بود که در دانشگاه بهداشت و رفاه کیوشو، کار می‌کرد.
او از این نگران بود که ژاپنی‌ها نه تنها مانند آمریکایی‌ها به تماشای مسابقه بیس‌بال علاقه پیدا کرده‌اند، بلکه شیوه زندگی بدون تحرک آمریکایی‌ها نیز آنها را جذب کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفت به این که ژاپنی‌ها فعالیت و تحرک بیشتری داشته باشند، کمک کند.
دکتر هاتانو به این نتیجه رسیده بود که اگر بتواند ژاپنی‌ها را متقاعد کند طول راهی را که در روز می‌پیمودند و برابر با ۴ هزار قدم بود به ۱۰ هزار قدم افزایش دهند، روزانه تقریبا ۵۰۰ کالری بیشتر خواهند سوزاند و در نتیجه اضافه وزن پیدا نخواهند کرد.
البته این برنامه از نظر بازاریابی موفقیت بزرگی بود؛ ولی آیا هنوز موثرترین روش برای حفظ تندرستی است؟
“بافندگی، تنها فعالیت من است”
برای آشنایی با واقعیت‌ها در ارتباط با تندرستی، به اتفاق پرفسور راب کوپلند، از دانشگاه هلام شفیلد، به یک کارخانه رفتیم.هدف ما انجام آزمایش کوچکی بود که در جریان آن فواید و سهولت انجام برنامه ۱۰ هزار قدم را با برنامه دیگری به اسم “۱۰ فعال ” مقایسه می‌کردیم.
با برنامه “۱۰ فعال” لازم نیست قدم‌هایتان را بشمارید. بلکه تنها باید هر روز سه نوبت و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه تُند پیاده‌روی کنید.دیوید گفت: “من کاملا می‌دانم که مثل گذشته تندرست نیستم و خیلی اضافه وزن پیدا کرده‌ام.”جودی اعتراف کرد: “در حال حاضر بافندگی تنها فعالیت من است”.
و ناتان که یک دختر ۶ ساله دارد گفت: “او (دخترش) خیلی تُند می‌دود و من نمی‌توانم به او برسم.”
گروه کوچک داوطلبان ما دستگاهی به خودشان وصل کردند که فعالیت و تحرکشان را تحت نظر داشت و ثبت می‌کرد و به این ترتیب ما علاوه بر این که می‌توانستیم ببینیم آنها چه فعالیت‌هایی دارند، شدت و قوت این فعالیت‌ها را هم می‌توانستیم ببینیم.
اول فعالیت‌های یک روز عادی آنها اندازه‌گیری شد.
بعدا پرفسور کوپلند آنها را به دو گروه تقسیم کرد. از یک گروه خواسته شد برنامه هر روز ۱۰ هزار قدم – حدود ۵ مایل ( تقریبا ۸ کیلومتر) را دنبال کنند. به گروه دوم گفته شد هر روز سه نوبت برنامه “۱۰ فعال” را انجام دهند که جمعا حدود یک و نیم مایل یعنی سه هزار قدم می‌شد.
به گروه دوم همچنین گفته شد که هدف آنها نباید آهسته راه رفتن یا به عبارت دیگر قدم زدن باشد بلکه سرعت قدم برداشتنشان باید آنقدر باشد که در قلب و ریه‌هایشان تاثیر بگذارد. پرفسور کاپلند به آنها گفت: “راه رفتن شما باید آنقدر تُند باشد که هنوز بتوانید صحبت کنید ولی نتوانید آواز بخوانید.”
تُند راه رفتن
موقعی که به نتیجه کار داوطلبان نگاه کردیم متوجه شدیم از هر سه نفری که از آنها خواسته شده بود برنامه ۱۰ هزار گام را انجام دهند، دو نفر موفق شده بودند به هدف خود برسند ولی همه آنها ناچار شده بودند تقلا کنند.
اما کار برای گروه “۱۰ فعال” نسبتا آسان‌تر بود. آنها یک گروه کوچک برای پیاده‌روی تشکیل داده بودند و در طول کار روزانه‌شان هر وقت برایشان مناسب بود همدیگر را ملاقات می‌کردند و به اتفاق مدت ۱۰ دقیقه تُند پیاده‌روی می‌کردند.
کار گروهی که برنامه ۱۰ هزار قدم را انجام می‌دادند سخت‌تر بود. ولی کدام یک از این دو برنامه برای سلامت بهتر بود؟
پرفسور کاپلند اطلاعاتی را که مانیتورها داده بودند بررسی کرد و گفت نتیجه‌ها کاملا روشن است:
“فعالیت فیزیکی در حد اعتدال تا خیلی شدید گروه “۱۰ فعال” عملا ۳۰ درصد بیشتر از گروهی بود که برنامه ۱۰ هزار قدم را دنبال می‌کردند؛ در حالی که (گروه اول) زمان کمتری صرف کرده بودند”بنابراین، آن دسته از فعالیت‌های ورزشی که خیلی سنگین نیستند اگر با شدت و قوت انجام داده شوند بیشترین فایده را برای سلامت شخص دارند.
به همین دلیل با وجود این که گروه “۱۰ فعال” عملا مدت کمتری راه رفته بودند، زمان طولانی‌تری از نفس افتاده و ضربان قلب‌شان تُندتر شده بود.پرفسور کاپلند خطاب به گروه گفت: “کاری که واقعا می‌خواستیم این بود که ضربان قلب شما تُندتر شود. شواهد زیادی در دست است که نشان می‌دهد با این کار می‌توانید خطر ابتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی و چند نوع سرطان را کاهش دهید.”
پس، گنجاندن سه نوبت پیاده روی سریع در طول روز، آسان‌تر و برای سلامت شخص بهتر است.
