بیماری های ناشی از گرما،طیفی ازبیماری هاست که برخی از آنها شایع هستند اما در میان آنها تنها گرمازدگی خطر مرگ را دارد ومصدوم گرمازده اگر سریعا درمان نشود در معرض مرگ است.
شایع ترین اختلالات ناشی ازگرما
-گرمازدگی
-خستگی گرمایی
گرمازدگی
قرارگرفتن در معرض گرمای شدید،در صورت تامین نشدن نمک و مایعات کافی سبب به هم خوردن تعادل در مکانیسم های مربوط به تنظیم دمای بدن می شود،که به آن گرمازدگی می گویند.
گرمازدگی دو نوع است
- گرمازدگی کلاسیک
- گرمازدگی کوششی(فعالیتی)
۱-گرمازدگی کلاسیک
به این نوع از گرمازدگی،اجاق آهسته نیز می گویند که در نتیجهء افزایش گرمای محیط رخ می دهد.
گرمازدگی کلاسیک ممکن است چند روز پس از تماس با هوای گرم بوجود آید و اغلب در یک موج گرم تابستانی دیده می شود وبیشتر،کهنسالان، مستمندان،بیماران مزمن،الکلی ها،بیماران روانی،معلولان،افراد چاق، مصرف کنندگان برخی داروها را مبتلا می کند.حتی با مراقبت های پزشکی نیز تا ۵۰درصد به مرگ می انجامد که نتیجهء کاهش شدید آب بدن است.
علایم آن عبارتند از
عدم تعریق،تب شدید(۴۱درجه)،تغییر در وضع روانی،اختلال حسی و عصبی که در پی افزایش دمای محیط به مدت طولانی مثل موج هوای گرم،در مصدوم دیده می شود.
۲-گرمازدگی کوششی
به این نوع گرمازدگی،اجاق سریع نیز می گویند که در نتیجهء فعالیتای شدید وافزایش تولید گرما در بدن رخ می دهد و بدن نمی تواند گرمای حاصله را دفع کند.
بیشتر در سنین پایینتر،قهرمانان ورزشی،کارگران و نیروهای نظامی ونیز افراد سالم و فعال، به دنبال فعالیتهای شدید و تعریق زیاد رخ می دهد.
ازآنجا که شروع سریع آن مهلت نمی دهد که دهیدراتاسیون شدید رخ دهد ،۵۰درصد مصدومان این نوع گرمازدگی،برخلاف گرمازدگی کلاسیک،عرق می کنند.
علایم آن عبارتند از
تعریق وتب شدید(۴۱درجه)،اختلال حسی و عصبی، نغییر در وضع روانی مصدوم که در پی فعالیت شدید بدنی (غالبا در یک محیط گرم)بوجود می آید.
کمک های اولیه
۱.حتی اگر مصدوم رو به بهبودی است،باز هم در پی مراقبت های پزشکی باشید.
۲.فورا مصدوم را از محل گرم به جای خنک ببرید.
۳.لباس های مصدوم را در آورید(با رعایت آبروی مصدوم)
۴.سر و گردن مصدوم را کمی بالاتر نگه دارید.
۵.تنها راه جلوگیری از آسیب هر چه بیشتر،این است که خیلی سریع مصدوم را خنک کنید.
روشهای خنک کردن مصدوم:
پاشیدن یا اسپری کردن آب به مصدوم و باد زدن وی:قطره های آب روی پوست،کار عرق مصنوعی را انجام می دهند و باتبخیرآنها مصدوم خنک می شود.البته این روش در محیط هایی با رطوبت بیش از ۷۵درصد میسر نمی باشد.
بدون در نظر گرفتن رطوبت محیط،برروی وریدهای بزرگ کشالهءران، حفرهء بازو در دو طرف کیسهءیخ بگذارید تا بدن خنک شود.
خستگی گرمایی
این حالت،ناشی از دست رفتن آب واملاح بدن است و بیشتر در کارگران و ورزشکاران در هنگام کار و ورزش در هوای داغ و بدون تامین مایعات کافی رخ می دهد.نشانه های آن عبارتند از:تشنگی بسیار شدید،تب(معمولا۳۹ درجه)،خستگی،سردرد،افزایش تعداد تنفس،تهوع،استفراغ و گاها اسهال است.اغلب به اشتباه تصور می شود که فرد دچار سرما خوردگی شده است.
چه باید کرد؟
۱.فورا مصدوم را به محلی خنک انتقال دهید.
۲.یک قاشق چایخوری نمک را در ۲۵۰سی سی آب حل کرده و به مصدوم بدهید.به او قرص نمک نخورانید زیرا باتحریک معده سبب تهوع و استفراغ می شود.
۳.پاهای مصدوم را ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر بالا نگهدارید.
۴.لباسهای اضافی را از تن مصدوم در آورید.
۵.بیمار را با روشهای خنک کردن،که در بخش قبلی ذکر شد،خنک کنید.
۶. عضلات پشت ساق پا را که دچار کرامپ(گرفتگی)شده اند،کشش دهید یا از روش های طب سنتی استفاده کنید مثلا لب بالا را درست در زیر بینی فشار دهید.
۷.اگردر عرض ۳۰ دقیقه بهبودی در حال عمومی بیمار حاصل نشد،در جستجوی مراقبت های پزشکی باشید زیرا اگر به خستگی گرمایی رسیدگی نشود،به گرمازدگی تبدیل می شود و خطر مرگ را در پیش دارد.
تفاوت بین خستگی گرمایی و گرمازدگی
اگر بدن مصدوم بسیار داغ است به گرمازدگی مشکوک می شوید.نشانهء مهم دیگر در گرمازدگی،تغییر در وضع روانی بیمار است که از گیجی خفیف شروع می شود و تانداشتن آگاهی از زمان ومکان و نیز اغما ادامه می یابد.
