آفتاب گردان
هنگامی که از گیاه آفتابگردان سخن به میان می‌آید، معمولا تخم آفتابگردان در ذهن تداعی می‌شود زیرا که همه ما با تخم آن آشنایی داریم که به مصرف تغذیه پرندگان می‌رسد و یا خود از آن استفاده می کنیم. ولی تمام قسمتهای این گیاه آفتاب‌پرست از ریشه و ساقه و شاخه و گل آن گرفته تا مغز ساقه آن دارای خواص بسیاری است.
سرخ‌پوستان آمریکا این گیاه را به خاطر تخم آن که به مصرف غذا می‌رسد می‌کاشتند و پرورش می‌دادند. آفتابگردان گیاهی است یکساله و تا حدود سه متر رشد می‌کند. در وسط گل قرمز رنگ آن دایره‌ای قهوه‌ای‌رنگ وجود دارد که تخمهای آفتابگردان دورادور آنرا گرفته‌اند. این گیاه در اکثر نقاط دنیا وجود دارد. از تخم آفتابگردان روغنی گرفته می‌شود که اشباع نشده است و برای پخت و پز مناسب است.
ترکیبات شیمیایی:
تخمه آفتاب گردان بسیار مقوی است دارای ۲۴% مواد پروتئینی ، ۴۷% روغن ، ۲۰% مواد هیدروکربن ، ۸ درصد فسفر ، ۹ درصد پتاسیم و به غیر از این مواد دارای ویتامینهای A و B نیز می‌باشد. روغن تخم آفتابگردان دارای ۷۰% اسید لینولئیک و مقداری فسفو لیپید و ویتامین E می‌باشد به همین دلیل چربی خون را پائین آورده و کلسترول را تنظیم می‌کند.
خواص داروئی:
اسانس گل آفتابگردان برای التیام زخمها و پائین آوردن فشار خون به کار می‌رود. اسانس برگهای آفتابگردان خاصیت میکروب‌کشی دارد. در طب قدیم ایران و در طب چینی از تمام قسمتهای گیاه آفتابگردان استفاده می‌شود. در موارد زیر می‌توان از این گیاه استفاده کرد و از خواص درمانی آن برخوردار شد.
زنگ زدن گوش:
مغز ساقه آفتابگردان را در آب جوش ریخته و مانند چایی دم کنید و روزی سه فنجان از این چاوی بنوشید. تقویت معده و پائین آوردن فشار خون: ۳۰ گرم برگهای خشک آفتابگردان را دم کنید و سه فنجان در روز بنوشید.
سرگیجه و ورم صورت ، آب آوردن بدن و تسریع زایمان: ۲۰ گرم از گلهای خشک آفتابگردان را در آب جوش دم کنید و روزی سه فنجان از این دم کرده را بنوشید.
درد معده ، بیماریهای دستگاه ادراری ، یبوست: ۳۰ گرم ریشه خشک شده آفتابگردان را در آب جوش ریخته و مدت ۵ دقیقه بگذارید بجوشد یک فنجان از آنرا سه بار در روز بنوشید.
آرتروز و ورم پستان:
هنگامی که آفتابگردان گل می‌دهد نهنج گل را جدا کرده و در آن انداخته آنقدر بجوشانید که شیره چسبناکی باقی بماند و سپس این شیره را روی مفصلهای دردناک بمالید و ماساژ دهید درد آرتروز برطرف می‌شود.
برای درمان ورم پستان در زنان شیرده نهنج گل را هنگامی که گل دانه داده است جدا کنید و در زیر آفتاب خشک کرده و سپس تکه‌تکه کرده و سرخ کنید، که کاملا قهوه‌ای شود و بعد آنرا خرد کرده به صورت پودر درآورید و این پودر را در آب جوش که کمی شکر به آن اضافه کرده‌اید ریخته و این شربت را به مریض بدهید تا شفا یابد.
اسهال خونی:
برای درمان اسهال خونی تخم آفتابگردان را به مقدار ۳۰ گرم در آب ریخته و حدود یک ساعت با حرارت ملایم بپزید سپس آنرا با نبات یا قند شیرین کرده و به مریض بدهید. سردردی که همراه با سرماخوردگی است: ۳۰ گرم تخم آفتابگردان را در دو لیوان ریخته و بگذارید بجوشد تا نصف لیوان آن باقی بماند و این جوشانده را دوبار در روز بنوشید.
بیماری فتق:
۳۰ گرم ریشه تازه آفتاب گردان را با آب و شکر قهوه‌ای بجوشانید و جوشانده را سه بار در روز بنوشید.
سنگ کلیه:
حدود یک متر از مغز ساقه آفتابگردان را در دو لیوان آب ریخته و بگذارید آهسته با ملایمت بجوشد تا مقدر آن به نصف لیوان تقلیل یابد آنگاه به مدت یک هفته و روزی یکبار آنرا بنوشید تا از شر سنگ کلیه راحت شوید.
زخم ، بریدگی و جراحت:
مغز ساقه آفتابگردان را باید له کرد و مانند پماد روی زخم جراحت گذاشت که خونریزی را بند می‌آورد و بهبودی را تسریع می‌کند.
