علایم گرمازدگی چیست؟
ابتدا فرد عرق می‌کند و با این تعریق مقداری از مایعات، پتاسیم و سدیم بدن دفع می‌شود و شخص احساس ضعف عمومی، بی‌حالی و سرگیجه می‌کند. پس از مدتی اگر هنوز در معرض گرما و دچار تعریق باشد، کم‌کم دهان، پوست و حتی اشک چشم هم خشک می‌شود و بی‌حالی تشدید خواهد شد. ادامه این روند در نهایت بیهوشی را در پی خواهد داشت و باید او را به بیمارستان یا درمانگاه رساند در غیر این صورت حتی ممکن است باعث مرگ بیمار شود.
چرا باعث مرگ می‌شود؟
چون خون به اندام‌های مهمی مانند مغز، کبد، قلب و کلیه نمی‌رسد و مقدار زیادی آب از بدن دفع می‌شود که باعث مرگ خواهد شد. مرگ در اثر گرمازدگی در کشورهایی مانند عربستان دقیقا به همین دلیل زیاد دیده می‌شود.
چرا برخی افراد بیشتر گرمازده می‌شوند؟
مرکز کنترل و تنظیم درجه حرارت در مغز است و اگر درجه حرارت محیط بالا رود، باعث می‌شود کولر بدن که همان تعریق است، راه بیفتد. وقتی کسی عرق می‌کند، به محض اینکه باد به او می‌خورد، خنک می‌شود ولی اگر درجه حرارت بسیار بالا رود، کنترل مرکز حرارت بدن هم نمی‌تواند موثر باشد بنابراین حرارت بدن بالا می‌رود و تمام فیزیولوژی بدن تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. از طرفی بعضی افراد در برابر گرما مقاومت دارند و برخی نه مثلا کودکان، سالمندان، افراد بیمار و… این افراد نباید در هوای گرم از خانه بیرون بروند و اگر مجبورند این کار را انجام دهند، لباسی روشن، کلاه و عینک استفاده کنند و بین فعالیت در هوای گرم، مدتی استراحت کنند و دوباره به کار خود ادامه دهند.
چه گروه سنی‌ای بیشتر دچار گرمازدگی می‌شوند؟ چرا؟
بیماران، افراد مسن ۶۰ سال به بالا، کودکان و نوجوانان به گرما بسیار حساس هستند و بیشتر در معرض خطر گرمازدگی‌اند چون رگ‌های بدنشان حالت ارتجاعی کمتری دارد و قدرت دفاعی بدنشان کم است. مثلا اگر آب بدن یک جوان کم شود، بدن سریع از آب بافت‌ها استفاده می‌کند ولی در یک فرد مسن اتفاق نمی‌افتد و امکان‌پذیر نیست یا اگر کسی بیمار باشد، حالت دفاعی‌بدنش کم ست و نمی‌تواند چنین کاری انجام دهد.
بیشتر بخوانید:
گرمازدگی وانواع آن
برای پیشگیری از گرمازدگی چه کنیم؟
کمتر در معرض نورآفتاب قرار بگیرید و اگر به دلیل شغل مجبور به انجام کار در هوای گرم هستید، حتما بین کار استراحت کنید. اگر در هوای گرم حس کردید زیاد عرق کرده و بی‌حال شده‌اید، سریع به مکانی خنک بروید و این کار را به تعویق نیندازید چون ممکن است باعث شود بی‌حالی به حدی برسد که دیگر قادر به انجام کاری نباشید و خطر تهدیدتان کند.
وقتی کسی گرمازده شد، چه کمکی می‌توانیم به او بکنیم؟
اگر فردی دچار گرمازده‌‌گی در مراحل اولیه بود، باید حتما مایعات خنک مصرف و در جایی خنک استراحت کند ولی اگر گرمازدگی آنقدر شدید بود که فرد محیط اطرافش را نمی‌شناخت، باید حتما او را به بیمارستان رساند تا قسمت سرم‌تراپی و درمان‌های لازم قرار گیرد.
دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی
