پیشگیری از دیابت
کسانی که مبتلا به دیابت نیستند، میتوانند با انجام یکسری راهکارها از دیابت نوع ۲ پیشگیری کنند. همچنین برای کسانی که دیابت دارند، روشهایی برای پیشگیری از عوارض آن پیشنهاد شده است. در این مقاله به تمام این راهکارها اشاره شده است.
دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست، اما با انتخاب شیوههای صحیح زندگی میتوان از پیش دیابت، دیابت نوع ۲ و دیابت حاملگی پیشگیری کرد. توصیههای زیر میتوانند در این زمینه بسیار مفید باشند:
غذاهای سالم بخورید
غذاهایی با چربی و کالری پایین را انتخاب کنید. بر روی میوهها، سبزیجات و غلات سبوسدار متمرکز شوید. سعی کنید رژیم غذایی متنوعی داشته باشید تا مصرف غذاهای تکراری برایتان خستهکننده نشود.
فعالیت بدنیتان را زیاد کنید
سعی کنید به طور متوسط روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنید. این ورزش میتواند شامل پیادهروی، دوچرخهسواری، شنا یا حتی حرکات کششی ساده باشد. اگر وقت کافی برای این کار ندارید، میتوانید در بازههای زمانی کوچکتری به فعالیتهای بدنی متنوع بپردازید. به خودتان سخت نگیرید تا هر روز حوصله تمرینات را داشته باشید.
از چاقی بپرهیزید
اگر اضافه وزن دارید، کم کردن حتی ۵ درصد از وزنتان هم میتواند خطر ابتلا به دیابت را تا حدود زیادی کاهش دهد. برای این که وزنتان در محدوده طبیعی و سالم بماند، شاید لازم باشد تغییرات دائمی در عادات غذایی و فعالیتهایتان ایجاد کنید. دانستن مزایای متعدد کاهش وزن میتواند به شما انگیزه بدهد. برخی از این مزایا عبارتند از: داشتن قلب سالمتر، انرژی بیشتر و افزایش اعتماد به نفس انسان.
بعضی وقتها درمان دارویی هم میتواند موثر باشد. داروهای خوراکی دیابت مانند “مت فورمین” میتوانند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهند. اما انتخاب شیوههای صحیح زندگی – مخصوصاً در زمینه غذا خوردن- همچنان در اولویت پیشگیری از دیابت قرار دارد.
۹ راه برای جلوگیری از عوارض دیابت
دیابت یک بیماری جدی است و مراقبت از آن یک مسئولیت مادامالعمر برای بیماران دیابتی است. ۹ نکته زیر را برای جلوگیری از عوارض دیابت و لذت بردن از یک آینده سالمتر به کار ببندید.
۱. تعهد کنید که دیابت خود را تحت کنترل و مدیریت داشته باشید.
اعضای گروه مراقبت از بیماری دیابت شما – شامل پزشک، پرستار و متخصص تغذیه- اصول مراقبت را به شما یاد داده و در طول مسیر یادگیری شما را تشویق و حمایت خواهند کرد. اما مدیریت شرایط بیماری بر عهده خودتان است. علاوه بر اینها، هیچکس به اندازه خودتان در سلامتی شما سهم عمدهای ندارد.
بیشتر بخوانید:
بیماران دیابتی مراقب دندان های خود باشند
هرآنچه در مورد بیماریتان میتوانید انجام دهید را فرا بگیرید. عادتهای غذایی سالم و ورزش منظم را در برنامه روزانهتان قرار دهید. سعی کنید وزنتان را در محدوده سالم و طبیعی نگه دارید. بر سطح قند خونتان نظارت مداوم داشته باشید و دستورالعملهای پزشکتان را برای نگه داشتن سطح قند خون در محدوده هدف سالم، به طور کامل دنبال کنید. در هر زمینهای اگر به کمک نیاز دارید، از درخواست کمک از تیم درمانی خود هراس نداشته باشید.
۲. سیگار نکشید
اگر سیگار میکشید یا از انواع دیگری از دخانیات استفاده میکنید، برای ترک کردن آن از پزشکتان کمک بگیرید. سیگار کشیدن خطر عوارض مختلف بیماری دیابت را افزایش میدهد. این عوارض شامل خطر حمله قلبی، سکته مغزی، آسیبهای عصبی و بیماریهای کلیوی میباشند. در حقیقت سیگاریهایی که دیابت دارند، سه برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری مبتلا به دیابت، در معرض مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی قرار دارند. پس با دکترتان در مورد راههای ترک سیگار و انواع دیگر دخانیات صحبت کنید.
۳. فشار خون و سطح کلسترول خونتان را تحت کنترل داشته باشید.
فشار خون بالا هم میتواند مانند دیابت به رگهای خونی شما آسیب برساند. کلسترول بالا هم میتواند باعث نگرانی شود. هرچند اگر شما دیابت داشته باشید، آسیب ناشی از فشار خون و کلسترول بالا اغلب بدتر بوده و خیلی سریعتر اتفاق میافتد. وقتی این اتفاقات در کنار هم جمع میشوند، میتواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا شرایط تهدیدکننده دیگر شود.
خوردن غذاهای سالم و انجام تمرینات منظم ورزشی میتواند قدم بزرگی در جهت کنترل فشار خون بالا و کلسترول خون باشد. البته گاهی اوقات درمان دارویی هم مورد نیاز است.
۴. برنامه تست قند سالیانه و معاینه منظم چشم داشته باشید.
در طول این آزمایشات، پزشک شما به دنبال هرگونه عوارض مرتبط با دیابت – شامل علائم بیماری کلیوی، آسیبهای عصبی و بیماریهای قلبی- خواهد گشت. چشمپزشک نیز چشمان شما را برای بررسی علائم آسیب شبکیه، آب مروارید و آب سیاه معاینه میکند. البته این را هم حتماً میدانید که یکی از عوارض دیابت، بیماریهای چشمی است.
۵. واکسنهایتان را به موقع تزریق کنید.
سطح بالای قند خون میتواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند، این امر باعث میشود که تزریق واکسنهای مختلف برای بیماران دیابتی نسبت به دیگران از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. در مورد تزریق واکسنهای زیر از پزشک خود سوال کنید:
واکسن آنفولانزا
تزریق سالیانه واکسن آنفولانزا به شما کمک میکند که در فصل شیوع آنفولانزا از این بیماری و عوارض مختلف آن در امان باشید.
واکسن ذاتالریه
گاهی اوقات تنها یک تزریق واکسن ذاتالریه کافی است. اما اگر دچار عوارض دیابت هستید یا سن شما بیشتر از ۶۵ سال است، ممکن است به تزریق ۵ ساله تقویت کننده نیاز داشته باشید.
واکسن هپاتیت B
اگر مبتلا به دیابت نوع ۱ یا ۲ هستید، سن شما بین ۱۹ تا ۵۹ سال است و پیش از این در برابر بیماری هپاتیت B واکسینه نشدهاید، تزریق این واکسن به شما توصیه میشود. تازهترین توصیه مراکز پیشگیری و کنترل بیماریها این است که واکسن هپاتیت B در اسرع وقت پس از تشخیص دیابت نوع ۱ یا ۲ تزریق شود. اگر ۶۰ سال یا بیشتر سن دارید، مبتلا به دیابت هستید و قبلاً واکسن هپاتیت B را دریافت نکردهاید، با پزشک خود مشورت کنید که آیا تزریق این واکسن برایتان مناسب است یا خیر.
واکسنهای دیگر
با واکسن کزاز و تقویتکننده ۱۰ ساله آن به روز باشید. بسته به شرایط، ممکن است دکتر شما واکسنهای دیگر را هم توصیه کند.
۶. از دندانهایتان مراقبت کنید
دیابت ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونتهای لثه کند. دندانهای خود را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید، روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنید و حداقل دوبار در سال برای معاینه دندانهایتان به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر لثه شما خونریزی دارد یا قرمز و متورم شده است، بلافاصله با دندانپزشک خود مشورت کنید.
۷. از پاهای خود مراقبت کنید
سطح بالای قند خون میتواند به عصبهای پای شما آسیب برساند و باعث کاهش جریان خون به پاهایتان شود. بریدگیها و تاولهای پا در صورت عدم درمان میتوانند منجر به عفونتهای جدی شوند. برای پیشگیری از مشکلات پا:
• هر روز پاهایتان را با آب ولرم بشویید.
• پاهایتان و به خصوص مابین انگشتانتان را به دقت و آرامی خشک کنید.
• پاها و مچ پایتان را با محلول یا کرم مرطوبکننده مرطوب نگاه دارید.
• هر روز پاهایتان را به دقت چک کنید تا مطمئن شوید که تاول، بریدگی، زخم، قرمزی یا تورم ندارند.
• اگر زخم یا هرگونه مشکل دیگری برای پاهایتان بهوجود آمد و طی چند روز رو به بهبود نرفت، با پزشکتان مشورت کنید.
۸. مصرف روزانه آسپیرین را در نظر داشته باشید.
داروی آسپیرین توانایی خون برای لخته شدن را کاهش میدهد. مصرف روزانه این دارو میتواند باعث کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی – مهمترین خطراتی که بیماران دیابتی را تهدید میکند- در این بیماران شود. در مورد مصرف این دارو و دوز آن با پزشک خود مشورت کنید.
۹. استرسهایتان را جدی بگیرید
اگر دچار استرس و اضطراب هستید، به آسانی ممکن است مراقبتهای معمول و روزانه بیماری را نادیده بگیرید. هورمونهایی که بدن شما در پاسخ به استرسهای طولانیمدت میسازد، ممکن است جلوی کارکرد صحیح انسولین در بدن را بگیرند که این اتفاق همهچیز را بدتر میکند. برای داشتن کنترل بر روی استرسهایتان، محدودیتهایی تعیین کنید. کارهایتان را اولویتبندی کنید، تکنیکهای کسب آرامش را فرا بگیرید و سعی کنید خواب کافی داشته باشید.
از همه مهمتر این است که سعی کنید مثبت بمانید. همهچیز در کنترل شماست، از جمله بیماریتان. نقش خود را در مراقبت از بیماری دیابت به خوبی ایفا کنید و خواهید دید که این بیماری نمیتواند تهدیدی برای زندگی عادی و فعال شما باشد.