بی اختیاری استرسیStress Urinary Incontinency شایع ترین نوع بی اختیاری ادراری است. این بیماری، در زمان انجام فعالیت‌هایی که منجر به افزایش فشار داخل شکم می‌شود، رخ می‌دهد. در هر ۲ جنس مرد و زن، امکان بروز این بیماری وجود دارد. البته در بین زنان سالمند و زنان بالای ۳۵ سال شایع‌تر است.
زمانی که ماهیچه‌های لگنی زیر مثانه، در مقابل فشاری که از بالا وارد می‌شود، نتوانند ادرار را تحمل کنند، این بیماری بروز می‌کند.
علل
۱)وجود تغییر در شکل گیری رحم و مثانه نسبت به یکدیگر که این تغییر سبب کوتاه شدن پیشاب‌راه(لوله‌ای که ادرار را از مثانه به سمت خارج هدایت می‌کند) و از دست رفتن حمایت عضلانی طبیعی از مثانه و کف لگن می‌شود.
۲)این تغییرات به‌هنگام بارداری و پس از زایمان بروز می‌کند و احتمال دارد به عنوان یک پیامد طبیعی با بالارفتن سن فرد رخ دهند.
۳)مشکلات گوارشی مانند یبوست
۴)وجود عفونت‌های ادراری و واژینال در فرد
۵)ضعف عضلات لگن:
بی اختیاری ادراری اغلب به‌دلیل ضعف عضلات کف لگن، بارداری‌های متعدد و زایمان‌های سخت ایجاد می‌گردد.
۶)یائسگی:
با کاهش هورمون استروژن در این دوره و شل شدن عضلات لگن، این بیماری به سرعت ظاهر می‌شود.
۷)اختلالات آناتومیک مثل فیستول‌ها و بیرون زدگی دیسک مهره‌ها
۸)بیماریهای زمینه‌ای نظیر دیابت:
در این افراد به علت اثراتی که افزایش قند خون روی سیستم عصبی ناحیه ادراری دارد، می‌تواند با اختلال در کارکرد مثانه، منجر
به بی اختیاری ادراری شود.
۹)ام اس
۱۰)تکرر ادرار
۱۱)عفونت‌های ادراری
۱۲)درد شدید در کلیه‌ها
علائم شایع:
جاری شدن ادرار بدون اختیار در زمان عطسه، بلند کردن اجسام، آواز خواندن، سرفه، خنده و گریه
علائم بی اختیاری ادرار استرسی در زنان
- عفونت‌های ادراری
- عفونت‌های زنانگی
- غده پروستات
- تجمع مدفوع
- شل و ضعیف‌شدن عضلات کف لگن و شکم
عوامل تشدید کننده
- اضافه وزن و چاقی
- سن بالای ۶۰ سال
- زایمان طبیعی در نوزدان بزرگ
- زایمان‌های طبیعی متعدد
- جراحی، سرطان یا آسیب ناشی از اشعه به مکانیسم اسفنک‌تر مثانه مردان
- بیماریهای مزمن ریوی همراه با سرفه
- اختلالات عصبی
سکته مغزی
پارکینسون
تشخیص
موارد زیر در تشخیص به‌موقع بیماری به پزشک کمک می‌کند.
معاینات بالینی
- انجام دادن سونوگرافی هر ۶ ماه یک‌بار
- گرفتن نوار ادراری و نوار از مثانه
- معاینه نورولوژیک
- انجام آزمایش خون
مشکلات عدم کنترل ادرار در سالمندان
کاهش حالت ارتجاعی عضلات مثانه، پا و کند شدن سیستم عصبیافراد بالای ۶۰ سال معمولاً دچار فشار خون هستند
که مصرف داروهای ضد فشار، حجم ادرار را زیاد می‌کند. همچنین داروهایی نظیر کپتوپریل(Captopril) منجر به ایجاد سرفه می‌شود و در این حالت فرد با بی اختیاری ادرار استرسی مواجه می‌گردد.
رژیم غذایی
- کاهش وزن
- کاهش میزان مصرف مواد غذایی که حاوی کافئین هستند.
پیشگیری
- -حفظ تناسب اندام
- -فعالیت ورزشی از دوران نوجوانی برای دختران و ورزش‌های مناسب در دوران پس از ازدواج و بارداری می‌توانند از شل شدن
- عضلات لگن،افتادگی رحم و مثانه پیشگیری کند.
- -داشتن یک رژیم غذایی مناسب که تامین کننده ویتامین‌ها، مواد معدنی و کلیسم برای بدن باشد.
- -انجام ورزش به‌صورت روزمره و متوالی که عضلات را تقویت کند.
- -با مشاهده اولین علائم بیماری حتماً باید به پزشک مراجعه شود.
- -مصرف انواع گوشت قرمز و سفید، ماهی، تخم‌مرغ و غلاتی نظیر برنج و انواع نان، در پیشگیری از این بیماری موثرند.
چگونه فرد به‌وجود بیماری پی می‌برد؟
- در موقع ادرار کردن، به‌طور متوالی ادرار را قطع و مجدداً اجازه جاری شدن آن را بدهید.
- شل کردن عضلات مقعد، به‌هنگام نشستن، ایستادن، راه رفتن، رانندگی، تلویزیون نگاه کردن و یا گوش دادن به موسیقی
- این تمرینات را می‌توان تا ۵ بار در طول روز تکرار کرد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر سابقه این بیماری در یکی از اعضای خانواده وجود داشته باشد.
- در صورت بروز هر گونه عفونت مانند تب، درد به هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
- وجود درد شدید در ناحیه مثانه
مراحل درمانی
- انجام آزمایشات ادراری برای جلوگیری از هرگونه عفونت یا تومور
- کاهش وزن
- انجام تمریناتی برای تقویت عضلات لگن
- استفاده از لباس زیر جاذب و یا صفحات مخصوص بی اختیاری ادرار
- جراحی برای ترمیم و سفت‌کردن عضلات شل شده یا آسیب دیده‌ای که مثانه را مورد حمایت قرار می‌دهند.
- عدم استعمال سیگار و سایر دخانیات، در روند درمان بیماری موثر هستند.
داروها
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، برای عفونت‌های ادراری که در اثر عارضه ایجاد می‌شوند.
- داروهای مقلد دستگاه عصبی خودکار سمپاتیک و آلفا آدرنرژیک که به تقویت عضلات پیشاب‌راه کمک می‌کنند.
توصیه‌های پزشکی:
- هر ۲ ساعت ادرار خود را تخلیه کنید.
- نوشیدن ۸ لیوان آب و سایر مایعات در طول روز
- تقویت مثانه
- پوشیدن لباس‌های راحت و آزاد
- تقویت عضلات کف لگن
- خودداری از نوشیدن مایعات در بعد از ساعت ۸ شب
- پرهیز از مصرف قهوه و مواد حاوی کافئین
- خودداری از مصرف ادویه‌ها، فلفل سبز، فلفل قرمز و خردل
- عدم مصرف فرآورده‌های گوشتی نظیر سوسیس، کالباس، سیرابی و گوشت‌های کنسرو شده
- پرهیز از مصرف نوشابه‌های الکلی
