خون دماغ (قسمت اول)

0
1519

اپیستاکسی Epistaxis

خون دماغ که اصطلاح پزشکی آن اپیستاکسی است زمانی به وجود می آید که به غشاًهای پوشاننده داخل بینی خللی وارد آید و یا شدیداً دچارتحریک شوند، در این صورت خونریزی غیرطبیعی به وجود می آید.
اکثر اپیستاکی ها در قسمت قدامی سپتوم و در قسمتی که ناحیه کسلباخ نامیده میشود رخ می دهند. خونرسانی این ناحیه از شریان کاروتید خارجی از راه شاخه لبیال فوقانی شریان فاسیال و شاخه های انتهایی شریان اسفنوپالاتین، و از شریان کاروتید داخلی ازطریق شریان های اتمویید قدامی و خلفی تامین می گردد. در صد کمی ازخونریز یهای بینی، خلفی و از منشا سپتوم بینی یا دیواره لترال بینی می باشند. خونرسانی این قسمت از طریق شریان کاروتید خارجی و به وسیله شاخه اسفنوپالاتین شریان ماگزیلاری داخلی تامین می گردد. خونریزی های خلفی در بیماران مسنتر شایعترمی باشند، به طوری که مشخص شده است متوسط سن بیماران مبتلا به خونریزی خلفی ۶۴ سال بوده است.
دوگونه قدامی وخلفی برای خون دماغ وجود دارد. اگرخونریزی به جلوی بینی نزدیک باشد یک خونریزی ازنوع قدامی واگر از قسمت عقب بینی خونریزی به وجود آیدخون دماغ خلفی است. معمولاً خون دماغ قدامی نسبت به خون دماغ خلفی شدید و خطرناک نمی باشد.
تقریبا یک‌ نفر از هر ده‌ نفر، دست‌کم‌ یک‌بار دچار‌ خونریزی‌ شدید از بینی‌ شده‌ است‌. اپیستاکسی در فصل زمستان‌، در میان افراد ۵۰ سال به بالا و مردان‌ شایع‌تراست‌. اما شایع‌ترین‌ علت اپیستاکسی ترومای‌ موضعی‌ است که‌ معمولا توسط خود شخص‌ واردمی‌شود، مانند دست‌ توی‌ بینی‌ کردن‌. هرچند خونریزی‌ از بینی‌به ندرت سبب‌ به‌خطر انداختن‌ حیات‌ می‌شود، اما ممکن‌ است‌ باعث ایجاد عوارض‌ جدی مانند آسپیراسیون‌، کاهش‌ فشار خون‌ وانفارکتوس‌ شود.

علل بیماری

-گسسستگی یا آسیب رسیدن به غشای بینی که دراثرخشکی هوا،بررسی بینی با ابزاری سخت، تکانهای شدید و ضربه های ناشی ازآن، ناخنک زدن وما لش می توانند آغاز کننده آن باشند.
-دمیدن پر فشار از راه بینی هم باعث ایجادخون دماغ می شود مخصوصا اگراز قبل مخاط بینی دراثر آلرژی یا عفونت دچار التها ب شده باشد.
-ایجاد جراحت در ناحیه صورت وبینی
-خونریزی مجدد ناحیه ای ازبینی که قبلاًدچاررخونریزی شده است.
-ارتفاع زیاد
-استفاده نادرست بعضی از دارو ها ازراه بینی، مثل کشیدن هروئین ازراه بینی یا استشمام چسب.
-فشارخون بالا
-درمانهائی که باعث می شوند زمان لخته شدن خون افزایش پیدا کند..
-مشکلات موضعی و سیستمیک هر دو می‌توانند در ایجاد اپیستاکسی نقش داشته باشند.
-تروماهای ایجاد شده توسط خود بیمار (nose picking) که خصوصا در کودکان شایع هستند و از شایع ترین علل ایجاد بیماری می باشند.
– مصرف بعضی از داروهای موضعی مانند کورتیکواستروییدها یا آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند باعث ایجاد تروماهای مخاطی گردند و در نهایت منجر به اپیستاکسی‌های جزیی. که البته در صورتی که بیمار به منظور کاهش اثرات این داروها روی سپتوم، اسپری را به سمت لترال حفره بینی استعمال کند، میزان بروز اپیستاکسی کاهش می یابد.
– تروما یا ضربه به استخوان بینی یا سپتوم باعث اپیستاکسی شدید می شود.
-کاهش یافتن رطوبت وخشک شدن مخاط بینی احتمالاً عامل زمینه‌ای افزایش میزان بروز اپیستاکسی در خلال ماه‌های فصل زمستان می باشند.


– رینوسینوزیت ویروسی یا باکتریایی.
-نئوپلاسم‌ها

در هر گونه اپیستاکسی یک طرفه باید نسبت به وجود نئوپلاسم‌های خوش‌خیم یا بدخیم سینونازال شک کرد.
– فشارخون بالا

فشار خون بالا می‌تواند با اپیستاکسی مرتبط باشد،‌ با این حال در مورد این علت اختلاف ‌نظر وجود دارد. هنگامی که شروع اپیستاکسی ناگهانی است، تعیین پرفشاری خون به عنوان علت اپیستاکسی دشوار می باشد زیرا بسیاری از بیماران مبتلا به خونریزی‌ فعال به علت اضطراب ناشی از این پدیده می‌توانند فشارخون افزایش یافته داشته باشند.
بیماران مبتلا به هیپرتانسیون و یا آترواسکلروز عروقی نسبت به سایر افراد بیشتر دچار خونریزی بینی می شوند اما هنوز ارتباط فشار خون با خونریزی بینی ثابت نشده است.

-بیماری‌های سیستمیکی که همراه با اختلالات انعقادی هستند باید در بیماران مبتلا به اپیستاکسی مورد توجه قرار بگیرند. از جمله اختلالات سیستمیک که احتمالا مرتبط با خونریزی بینی هستند می توان موارد زیر را نام برد:

 

الف- اختلالات ژنتیکی مانند هموفیلی و تلانژکتازی خونریزی دهنده که ارثی هستند و اغلب باعث خونریزی از بینی می‌گردند.
ب- اختلالات انعقادی که به علت برخی از بیماری‌های کبد یا کلیه کسب شده است، ویا سابقه استفاده از داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین، هپارین.
ج- اختلالات پلاکتی و سرطان‌های خون.

 
– عوامل دارویی

داروهایی مثل دیپریدامول،کلوپیدگرول،آسپرین ممکن است دربروز اپیستاکسی نقش داشته باشند.و به نظر می‌رسد که مصرف آسپیرین با دوز پایین باعث افزایش خفیف احتمال اپیستاکسی می شود.
-درمان‌های طبی غرمتعارف(Alternative) مانند مصرف سیر، جینکو یا جینسنگ نیز می‌توانند همراه با اختلال انعقادی سیستمیک خفیف باعث به وجود آمدن اپیستاکسی شوند.

 
– اندومتریوز:

از بیماری های مخصوص خانمها می باشد. که با قرارگرفتن مخاط اندومتر رحم(شامل غدداندومتریال واستروما) بصورت نا درست درخارج ازحفره رحم ایجاد می شود. اعضاءداخل لگن مانند تخمدانها، لیگامانها و لوله های رحمی و… شایعترین محل اندومتریوز، می باشند.این بیماری ممکن است درموارد خیلی نادردرنقاط دیگربدن ازجمله در مخاط بینی یا سینوس رخ دهد ودرهنگام عادت ماهانه، همزمان باخونریزی رحمی، این مخاط های نابجا نیز دچارخونریزی شوند و بصورت اپیستاکسی بروز کنند.درصورت بروزاپیستاکسی بصورت دوره ای و همزمان بادوره های عادت ماهانه درخانمها باید به این مشکل توجه کرد.

 
-بیمارانی که شیمی درمانی دریافت می کنند و مبتلایان به لوسمی ، ترومبوسیتوپنی یا نقصی در عروق ممکن است دچار اپیستاکسی شوند. در انحراف بینی خونریزی بینی بطور شایع دیده میشود که علت آن جریان دورانی هوا درون بینی ، خشکی و دلمه بستن می باشد و در نتیجه خونریزی بینی اتفاق می افتد.
در مواردی علت خونریزی از بینی واضح نیست .
احتمال خونریزی از نیمه خلفی بینی در اثر ترومای خارجی اندک می باشد . در اکثر موارد این نوع خونریزی به علت گسیختگی در یک رگ اسکلروتیک ایجاد می شود . در صورت ابتلای بیمار به هیپرتانسیون وضعیت بدتر خواهد بود . انتظار بروز خونریزی خلفی در افراد مسن بیشتر است .

علائم

علائم خونریزی قدامی

خونریزئی است ازقسمت جلوی بینی که متوقف شده و یا بعداز شروع ممکن است ازیک یا هردو سوراخ بینی با جریا نی پایدار خون به حلق وگلو هم واردشود.
علائم خونریزی خلفی: این نوع خونریزئی معمولا بند می آید و یا بعد ازشروع با شدت زیاد یا جریانی ممتدآرام و پایدارازعقب بینی داشته ودربعضی موارد خون از قسمت عقب به حلق فرد وارد می شود.
با خونریزی خلفی بینی ممکن است فرد به سرعت خون از دست بدهد .
بیماران مبتلا به اپیستاکسی معمولا رنگ پریده هستند و احتمال دارد درحال شوک باشند ، اما به ندرت مرگ رخ می دهد زیرا اگر خونریزی بیمار به اندازه ای باشد که بیمار دچار شوک شود ،‌ افت فشار خون اتفاق می افتد و تقریبا در تمامی این موارد خونریزی قطع می شود.

این مطلب را به اشتراک بگذارید:

افزودن دیدگاه