پسوریازیس از شایع ترین بیماری های پوستی است و به طور تقریبی ۲ درصد جمعیت را مبتلا می کند و به نظر می رسد که در نژاد اروپایی بیشتر است. تصور می شود که این بیماری یک بیماری التهابی مزمن غیر عفونی ناشی از نقصی در توارث باشد که موجب تولید بیش از حد کراتین می شود. شروع بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد ، ولی بیشتر بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال شیوع دارد. پسوریازیس تمایل به دوره های بهبودی و ظهور مجدد در سرتاسر زندگی را نشان میدهد.
در این بیماری سلول های لایه ی زاینده پوست به سرعت تقسیم شده و سلول های تشکیل شده جدید به سرعت به سطح پوست حرکت می کنند، به طوری که به صورت پوسته های فراوان یا پلاک هایی از اپیدرم به نظر می آیند. در نتیجه افزایش تعداد سلول های زاینده و حرکت سریع سلول ، رشد و بلوغ طبیعی سلول رخ نداده، ضمن این که از تشکیل لایه های محافظ لایه ای محافظ طبیعی پوست پیشگیری می کند.
علائم
محدوده تغییرات ناشی از پسوریازیس، از صدمه به زیبایی تا ناتوانی جسمانی و از ریخت افتادن ، متفاوت است. ضایعات این بیماری به صورت لکه های قرمز و برجسته ی پوستی که توسط پوسته های نقره ای پوشیده شده اند، ظاهر می شود. لکه های پوسته دار ، ساختمانی از پوست زنده و مرده دارند که خود ناشی از افزایش زیاد میزان رشد و انتقال سلول های پوستی می باشد.
چنانچه پوسته های روی ضایعه تراشیده شوند ، زمینه قرمز تیره با نقاط خونریزی دهنده ای ظاهر می شود. این لکه ها مرطوب نبوده و ممکن است با یا بدون خارش باشند. تقریبا در یک چهارم تا یک دوم بیماران ناخن ها گرفتار می شوند. ابتلای ناخن ها باعث گود افتادگی بر روی آنها ، تغییر رنگ ، خرد شدن لبه ی آزاد آنها و یا جدا شدن تمام ناخن از بستر خود می شود.
از مشخصات پسوریازیس، دو طرفه و قرینه بودن آن است. مناطق خاصی از بدن که تمایل بیشتری به ابتلای به این بیماری دارند، شامل پوست سطح سر ، سطوح باز و بسته شونده، آرنج و زانو، قسمت های پایین پشت بدن ، ناحیه تناسلی و همچنین ناخن ها می باشند.
تشخیص
وجود ضایعات پلاک گونه ی کلاسیک عموما تشخیص پسوریازیس را قطعی می کند. ضایعات با پیشروی به سمت مزمن شدن ، تمایل به تغییر ظاهر هیستولوژیکی خود دارند، بنابراین انجام بیوپسی پوست ارزش اندکی در تشخیص دارد.
عوارض
آرتریت غیر قرینه با منفی بودن فاکتور روماتوئید در حدود ۵ درصد از اشخاص مبتلا به پسوریازیس، قبل و پس از بروز ضایعات ظاهر می شود. یک عارضه دیگر حالت پوست اندازی پسوریازیس است که در بیمار با گرفتار کردن تمامی سطح بدن پیشرفت می کند و به آن پسوریازیس اریترودرمیک گفته می شود.
در این حالت بیمار غالبا مریض است، تب و لرز دارد و دچار عدم تعادل الکترولیت ها می شود. این نوع از پسوریازیس اغلب در افرادی که دچار پسوریازیس مزمن بوده و بعد به عفونت مبتلا می شوند و یا پس از برخی مداخلات دارویی از جمله قطع استروئیدهای غیر موضعی ، بوجود میاید.همچنین عفونت باکتریایی ثانویه در محل مبتلا شدهء پوست هم دیده شده است که باعث ایجاد التهاب و ترشح چرک میشود.
درمان
اهداف درمان عبارتند از : کاهش سرعت تغییرات سلولی اپیدرم ، پیشبرد ترمیم ضایعات پسوریاتیک و افزایش دوره های طبیعی و عدم عود در این بیماری. ولی این هم قابل ذکر است که هنوز معالجه قطعی شناخته شده ای برای پسوریازیس وجود ندارد.
روش درمان باید به گونه ای باشد که برای بیمار قابل فهم بوده و از نظر زیبایی قابل قبول باشد و همچنین روند زندگی او را هم خیلی بر هم نزند. بیمار و در صورت امکان خانواده اش از نظر وقت گذاشتن و پیگیری درمان ، باید متعهد شوند.
در ابتدا ، همه ی عوامل مستعد کننده و تشدید کننده بیماری مورد بررسی قرار می گیرند. سپس نحوه زندگی بیمار بررسی می شود، زیرا پسوریازیس به طور مشخصی از استرس تاثیر می پذیرد. عوامل روحی باید به عنوان قسمتی از درمان کلی بیمار شناخته و اداره گردد. در بیش از ۵۰ درصد بیماران با پسوریازیس شدید، اختلال در تصور از خود و افسردگی گزارش شده است. همچنین به بیمار باید گفته شود که درمان پسوریازیس شدید می تواند موجب صرف وقت و هزینه شده و از نظر زیبایی گاهی ناخوشایند باشد.
مهمترین اصل در درمان پسوریازیس، برداشتن ملایم پوسته ها است . این کار را می توان با کمک حمام انجام داد. روغن ها (روغن زیتون، روغن معدنی و …) و موادی مثل فرآورده های” کل تار” را می توان به آب حمام اضافه کرد و بعد با یک برس نرم و با ملایمت ، پلاک های پسوریاتیک را تمیز کرد. بعد از حمام ، استعمال کرم های نرم کننده که حاوی اسید های آلفا هیدروکسی و یا اسید سالسیلیک باشند، باعث تداوم نرم شدن پوسته های ضخیم می شوند. بیمار و خانواده اش باید تشویق شوند تا یک روش منظم روزانه برای مراقبت از پوست داشته باشند و حتی وقتی پسوریازیس در مرحله حاد خود نیست ، بتوانند آن روش را حفظ کنند.
